Question

Ünsüz sertleşmesi nedir?

Answer 1

Ünsüz sertleşmesi, Türkçedeki ses olaylarından biridir. Bu kurala göre, bir kelimenin sonunda sert ünsüz (f, h, s, ç, ş, p, t, k) bulunuyor ve bu kelimeye yumuşak bir ünsüzle (b, c, d, g) başlayan bir ek getiriliyorsa, ekin başındaki yumuşak ünsüz, kelime sonundaki sert ünsüzün etkisiyle sertleşir. Yani, ekin ilk ünsüzü sertleşerek p, ç, t, k ünsüzlerinden birine dönüşür.

Örneğin:

• “dolap+da” yerine “dolapta”,
• “aç+dı” yerine “açtı”,
• “kitap+cı” yerine “kitapçı”,
• “bit+gin” yerine “bitkin”,
• “15+de” yerine “15’te”,
• “Türk+ce” yerine “Türkçe” kullanılır.

Ayrıca, aşağıdaki cümlelerde de ünsüz sertleşmesi örneklerini görebiliriz:

• “Okuldaki herkes müdürden çok korktu.” Cümlesindeki “korktu” kelimesi ünsüz benzeşmesine uğramıştır.
• “O çiçekçilik ile uğraşan bir ressamdı.” Cümlesindeki “çiçekçilik” kelimesinde ünsüz sertleşmesi bulunmaktadır.
• “Alevler yayıldıkça herkes dehşet düşerek koştu.” Cümlesinde “yayıldıkça” ve “koştu” kelimelerinde sertleşme bulunmaktadır.
• “Ayşe dolapta eşyalarını unutmuş.” Cümlesinde “dolapta” kelimesinde sertleşme bulunur.
• “Ahmet bazen çocukça davranıyor.” Cümlesinde “çocukça” kelimesinde sertleşme bulunmaktadır.
• “Yağmur yağdıkça evin önünde sel oluştu.” Cümlesinde “yağdıkça” ve “oluştu” kelimelerinde ünsüz sertleşmesi görülmektedir.
• “Dalgalar büyüdükçe gemi yana yattı.” Cümlesinde “büyüdükçe” ve “yattı” kelimelerinde ünsüz sertleşmesi görülmektedir.