Question

Ebru sanatında boyaların su yüzeyinde durması ve sudaki boyanın kâğıda yapışmasını sağlayan etki nedir? Suyun teflon kapları ıslatmama sebebi nedir?

Answer 1

Ebru sanatında boyaların su yüzeyinde durması ve sudaki boyanın kâğıda yapışmasını sağlayan etki yüzey gerilimidir. Yüzey gerilimi, sıvıların yüzeyinde oluşan ve yüzeyin esnek bir zar gibi davranmasını sağlayan kuvvettir. Sıvının yüzeyindeki moleküller, sıvının içindekilere göre daha az sayıda komşu molekülle çevrili oldukları için daha güçlü kohezyon kuvvetleriyle birbirlerine bağlanırlar. Bu sayede sıvının yüzeyi gergin bir zar halini alır.

Ebru sanatında kullanılan boyalar, suya karışmayan ve suyun yüzeyinde yayılan yağlı boyalardır. Bu boyaların yoğunluğu sudan daha az olduğu için suyun yüzeyinde kalır ve yüzey gerilimi sayesinde dağılmaz. Boyaların suya karışmaması için suya kitre adı verilen bir madde eklenir. Kitre, suyun yoğunluğunu ve yüzey gerilimini arttırarak boyaların suya karışmasını önler.

Ebru sanatında boyaların kâğıda yapışmasını sağlayan etki ise adezyondur. Adezyon, farklı cins moleküller arasındaki çekim kuvvetidir. Ebru sanatında kullanılan kâğıtlar özel olarak öd adı verilen bir madde ile işlenir. Öd, kâğıdın suyu emmesini engelleyerek boyaların kâğıda yapışmasını sağlar. Öd ile işlenen kâğıt, suyun yüzeyine konulduğunda adezyon kuvveti ile boyaları çeker ve böylece ebru deseni kâğıda aktarılır.

Suyun teflon kapları ıslatmama sebebi ise teflonun hidrofobik (su itici) bir madde olmasıdır. Teflon, flor atomları ile kaplı bir polimerdir. Flor atomları çok güçlü elektronegatiflik gösterirler, yani elektronları çok iyi çekerler. Bu nedenle teflon molekülleri arasındaki bağlar çok güçlüdür ve teflon molekülleri su molekülleri ile etkileşime girmezler. Bu da teflonun suyu ıslatmamasına neden olur.