İltizam sistemi, Osmanlı Devleti’nde uygulanmış olan bir vergi sistemidir. Bu sistem ile devlete ait olan gelirlerin bir bölümü belli bir bedel karşılığında kişilere verilirdi. Daha sonra ise o kişilerden vergi olarak toplanırdı.
İltizam sisteminin amaçları şunlardı:
-
Vergi toplama işinin kişilere verilmesi
-
Daha fazla gelirin daha kolay şekilde toplanması
-
Gelir toplama işinin daha hızlı şekilde gerçekleşmesi
-
Herhangi bir kaçakçılık durumun olmadan vergilerin düzenli şekilde toplanması
İltizam sisteminin faydaları ise şunlardı:
-
Devletin hazinesine giren yıllık gelirin artması
-
Osmanlı devletinin ekonomisinin canlanması
-
Verginin alındığı bölgedeki halkın topraklarını daha sık işlemesi
-
Vergiyi toplayan mültezimler sayesinde Osmanlı devletinin bölgesel anlamda güç kazanması
-
Osmanlı devletinin vergi toplamak için uğraşmasına gerek kalmaması
İltizam sistemi 16. yüzyılda Osmanlı devletinin ekonomik olarak zayıflaması sebebiyle tımar sistemi yerine getirilmiş bir sistemdir. II. Mahmut zamanında ise kaldırılmıştır.
