Question

Yapısına Göre Fiiller Hangileridir?

Answer 1

Yapısına göre fiiller 3’e ayrılmaktadır.

1. Basit Fiiller
2. Türemiş Fiiller
3. Bileşik Fiiller

Bileşik fiiller de kendi arasında anlamca kaynaşmış, kurallı ile isim soylu sözcük ve yardımcı eylemlerle oluşan birleşik fiiller olarak 3’e ayrılmaktadır.

Yapısına Göre Fiiller konumuza Basit Fiiller ile başlayalım.

1) Basit Fiiller: Hiç ek almayan ya da fiil çekim ekleri alan fiillerdir. Fiil çekim eklerini hatırlayacak olursak:

• Haber Kipi Ekleri (Zaman Bildirme): -miş, -di, -iyor, -ecek, -r
• Dilek Kipi Ekleri: -meli, -se, -sa
• Kişi Ekleri: Yapalım, yazmadık.
• Olumsuzluk Eki: Gelmeyeceksin, okuma.
• Ek Eylem: Gelmişti, gelecekse, gelirmiş.

Örnekler

Çalış-mı-yor-lar-mış – Basit Fiil

Yaşıyorlardı – Basit Fiil değildir çünkü ‘ı’ yapım ekidir.

2) Türemiş Fiiller: İçinde yapım eki olan fiillerdir.

Örnek

Başla – İsimden türemiş

3) Bileşik Fiiller: Birden fazla sözcükten oluşan, bazıları bitişik, bazıları ayrı yazılan fiillerdir. 3 Çeşit Bileşik Fiil vardır:

A) Anlamca Kaynaşmış Bileşik Fiiller

”Göze almak, canından bezmek, eli kalem tutmak, göz koymak, muradına ermek” gibi son sözcüğü fiil olan deyimlerdir. Deyimin tamamı yüklemdir ve tamamı bileşik fiildir.

Örnek

Bugün etekleri zil çalıyordu.

”Vazgeçmek, başvurmak, öngörmek, rastgelmek, varsaymak” gibi kelimeler anlamca kaynaşmış bileşik fiillerdir ancak istisnai olarak bitişik yazılırlar.