Türkler, 10. yüzyıldan itibaren büyük kitleler halinde İslamiyet’i benimsemişler ve İslam medeniyetinin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır.
Türklerin İslamiyet’i kabul etmesini kolaylaştıran nedenler şunlardır:
-
Türklerin eski dinleri olan Gök Tanrı inancı ile İslamiyet arasında bazı ortak noktaların olması. Örneğin, her iki dinde de tek tanrı inancı, ahiret inancı, kurban kesme gibi ibadet ve inançlar bulunmaktadır.
-
Abbasilerin Türkler karşısında hoşgörülü siyaset izlemeleri ve Türkleri orduda önemli görevlere getirmeleri. Böylece Türkler, İslam dünyasına yakınlaşmış ve İslam kültürünü tanımışlardır.
-
Talas Savaşı’nda (751) Çinlilere karşı Arapların yanında yer alan Karluklar gibi bazı Türk boylarının İslam ordusuna katılması ve Müslüman olması. Bu olay, Orta Asya’nın kaderini değiştirmiş ve Türk-Arap ilişkilerini geliştirmiştir.
-
Ticaret nedeniyle Türk ülkelerine giden Müslüman Arapların ve İranlıların çalışması ve Türk halkına İslamiyet’i anlatması. Ayrıca, Hindistan’a düzenlenen seferlerde elde edilen zenginliklerin de Türklerin ilgisini çekmesi.
-
İslamiyet’teki cihat ve gaza anlayışı ile Türk-Cihan hakimiyeti düşüncesi arasındaki benzerlik. Her iki düşüncede de dünya hakimiyeti için mücadele etme fikri vardır.
-
Sosyal ve ahlaki faktörler, aile kavramına verilen önem, namus, temizlik gibi değerlerin hem Türk hem de İslam kültüründe bulunması.
Bu nedenlerle Türkler, İslamiyet’i kolayca kabul etmiş ve kendi öz kültürleriyle harmanlamışlardır. İslamiyet’ten hem etkilenmiş hem de İslamiyet’e siyasi, askeri, dini, kültür ve sanat alanlarında katkı sağlamışlardır.
