Question

Misak-ı Millî sınırları içinde yer alan Musul’u kaybetmemizin sebepleri neler olabilir?

Answer 1

Musul, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu sırasında Mîsâk-ı Millî sınırları içinde yer alan bir bölgeydi. Ancak Lozan Antlaşması’nda Musul’un statüsü belirsiz bırakılmış ve Türkiye ile İngiltere arasında bir anlaşmazlık konusu olmuştur. İngiltere, Musul’u petrol kaynakları ve stratejik önemi nedeniyle elinde tutmak istemiş ve bölgedeki Kürt ve Arap nüfusunu kendi lehine kullanmıştır. Türkiye ise Musul’u tarihi ve kültürel bağları nedeniyle talep etmiş ve bölgedeki Türkmen nüfusunu savunmuştur.

1924 yılında Milletler Cemiyeti’ne başvuran Türkiye ve İngiltere, Musul sorununu uluslararası bir komisyona havale etmişlerdir. Komisyonun raporunda Musul’un Irak Krallığı’na bağlanması önerilmiş, ancak Türkiye bu raporu kabul etmemiştir. 1926 yılında imzalanan Ankara Antlaşması ile Türkiye, Musul’un Irak’a bırakılmasını kabul etmiş, ancak karşılığında petrol gelirlerinin %10’unu ve sınır güvenliğini talep etmiştir.

Böylece Türkiye, Musul’u hem uluslararası baskılar hem de iç siyasi sorunlar nedeniyle kaybetmiştir. Musul sorunu bugün de Türkiye’nin gündeminde yer almaktadır. Özellikle Irak’taki terör örgütleri, etnik çatışmalar ve bölgesel güç mücadeleleri, Musul’un önemini artırmaktadır.