Question

Türkiye Selçuklu Devletinde Mimari ve Mimari Eserler Nelerdir?

Answer 1

Türkiye Selçuklu Devletinde mimari ve mimari eserler şunlardır:

• Mimari: Anadolu Selçuklu Devleti sanatının kökeni Türk-İslam devletlerine dayanmakla birlikte Anadolu’daki eski kültürlerden de yararlanmıştır. Anadolu mimarisi dini, sivil ve askeri mimari olarak üçe ayrılmıştır. Mimari süslemede bitki figürleri, geometrik şekiller, yazı sanatları, kabartma işlemeler kullanılmıştır.
• Dini Mimari: Cami, medrese, külliye, türbe, kümbet, tekke, zaviye ve mescit gibi yapılardır. Bu yapılar genellikle taş malzeme ile inşa edilmiştir. Bazı yapılar kubbe veya kemerli olup, bazıları da ahşap çatılıdır. Minareler ise genellikle silindirik veya çokgen şekillidir.
• Dini Mimari Eserler: Alaaddin camileri (Konya ve Niğde), Ulu Camiler (Malatya, Sivas ve Afyon), Gök Medrese Cami (Amasya), Çifte Medrese (Kayseri), Hunat Hatun Medresesi (Kayseri), Sırçalı Medrese (Konya), Karatay Medresesi (Konya), İnce Minareli Medrese (Konya), Caca Bey Medresesi (Kırşehir), Üç Medrese (Sivas), Çifte Minareli Medrese (Erzurum), Hunad Hatun Külliyesi (Kayseri), Hacı Kılıç Külliyesi (Kayseri), Sahip Ata Külliyesi (Konya), Döner Kümbet (Kayseri), II. Kılıç Arslan Kümbeti (Konya), Ulu Kümbet (Ahlat), Taş Mescid (Konya), Sırçalı Mescid (Konya), Karatay Mescid (Konya) ve Aslanhane Camii (Ankara) gibi eserler sayılabilir.
• Sivil Mimari: Saray, kervansaray, han, darüşşifa, hamam, köşk ve köprü gibi yapılardır. Bu yapılar genellikle ticaret yolları üzerinde veya şehir merkezlerinde yer almıştır. Kervansaraylar ve hanlar konaklama ve güvenlik amacıyla inşa edilmiştir. Darüşşifalar ise hastane olarak hizmet vermiştir.
• Sivil Mimari Eserler: Kubadabad Sarayı (Beyşehir), Alaiye Sarayı (Alanya), Kubadiye Köşkü (Kayseri), Gevher Nesibe Darüşşifası (Kayseri), I. İzzettin Keykavus Şifahanesi (Sivas), Muineddin Pervane Şifahanesi (Konya), Amasya Darüşşifası (Amasya), Gıyasiye Darüşşifası (Kayseri), Evdir Han, Kırkgöz Hanı, Öresin Hanı, Çiftlik Han, Ağız Kara Han, Zazadin Hanı, İshaklı Hanı, Sarı Han, Sultan Han, Ezine Pazar Hanı, Altın Han, Çay Hanı ve Alay Han gibi kervansaraylar ve hanlar; Malabadi Köprüsü (Diyarbakır), Eğri Köprüsü (Sivas) ve Cendere Köprüsü (Adıyaman) gibi köprüler sayılabilir.
• Askeri Mimari: sur, kale, burç, kule, kışla ve tersane gibi savunma ve askeri amaçlı yapıları kapsar. Türkiye Selçuklu Devletinde askeri mimari şu özellikler gösterir:
  • Askeri mimari eserler genellikle sınır bölgelerinde veya stratejik noktalarda yer almıştır. Bu eserler hem düşman saldırılarına karşı koruma hem de iç güvenliği sağlama amacıyla inşa edilmiştir.
  • Askeri mimari eserlerin yapımında taş malzeme kullanılmıştır. Bu eserlerde geometrik şekiller, bitki motifleri ve yazı sanatları gibi süslemeler de görülmektedir.
  • Askeri mimari eserler arasında Anadolu Selçuklu Devleti’nin simgesi haline gelen burçlar ve kuleler önemli bir yere sahiptir. Bu yapılar hem gözetleme hem de savunma amaçlı olarak kullanılmıştır. Burçlar ve kuleler genellikle yuvarlak veya çokgen şekillidir.
  • Askeri mimari eserlerden bazı örnekler şunlardır: Ankara Kalesi, Konya Kalesi, Erzurum Kalesi, Diyarbakır Surları, Ahlat Surları, Divriği Kalesi, Alanya Kalesi, Sinop Kalesi ve Anadolu Hisarı.