Question

12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı Sayfa 70 Cevapları - Eksen Yayınları

Answer 1

1. Türklerin İslam’a girmelerini kolaylaştıran nedenleri yazınız.

Cevap:

Türklerin İslam’a geçişini kolaylaştıran birkaç önemli faktör vardır:

1. Dini Uyumluluk: Türklerin İslam’ı benimsemesinde, İslam dininin Türklerin karakterlerine, düşünce ve ideallerine uygun olması önemli bir rol oynamıştır.
2. Ahiret İnancı ve Cihat: Türklerin ahiret inancına sahip olmaları ile İslamiyet’teki cihat ve cihadın ahirette sağlayacağı mükâfat, Türklerin alplik ülküsüne ve gaza ruhuna uygundu.
3. Vatan Sevgisi: Hem İslamiyet hem de Türklerde ayrım yoktur. Türklerde vatan sevgisi vardır ve İslamiyet’te vatan sevgisi kutsaldır.
4. Temizlik İlkesi: Türkler temizliğe çok önem verirdi ve İslamiyet’te, ‘Temizlik imandan gelir’ ilkesi bulunur.
5. Kültürel Alışveriş: Talas Savaşı ile beraber ortak bir düşmana karşı verilen savaş neticesinde, Türkler ve Araplar kültür alışverişine girdi. Bu alışveriş içerisinde en önemli durum Şüphesiz Müslümanlığın kabul edilmesidir.

2. Türkler İslam dinine hangi olaydan sonra yakınlık duymuşlar, hangi dönemden sonra kitleler hâlinde Müslüman olmuşlardır?

Cevap:

Türklerin İslam’ı resmi olarak kabul etmesi 751 yılında Talas Savaşı’ndan sonra gerçekleşmiştir. Bu savaşta, Çinlilerle savaşan Abbasi kuvvetlerine yardım eden Türkler, Müslüman Araplarla yakınlaşmış ve İslam kültürüne hayran kalmışlardır. Bu dönemden sonra, Türkler arasında İslam’ı benimseyenlerin sayısı artmış ve Karahanlılar gibi ilk Müslüman Türk devletleri kurulmuştur.

Türklerin İslam’ı yaygın olarak yaşaması ve Türk-İslam sentezini oluşturması ise, 11. yüzyılda Selçuklular’ın Anadolu’yu fethetmesiyle başlamıştır. Selçuklular, Anadolu’da İslam’ı yaymak için çeşitli çalışmalar yapmış ve Türk kültürü ile İslam kültürünü birleştirmişlerdir. Bu sayede, Türkler İslam’ı kendi öz değerleriyle harmanlayarak, kendine özgü bir İslam anlayışı geliştirmişlerdir.

3. Fütüvvet kavramını açıklayarak, Anadolu’nun Müslümanlaşmasında fütüvvetin önemini açıklayınız.

Cevap:

Fütüvvet, Arapça bir kelime olup “genç, yiğit, cömert” anlamlarına gelir. Tasavvuf kaynaklarında, II. (VIII.) yüzyıldan itibaren önde gelen sûfîlerin fütüvvet kelimesini tasavvufî bir terim olarak kullanmaya başladıkları kaydedilir. Fütüvvet, toplumdaki kardeşliği, yiğitliği, mertliği, yardım ve dayanışmayı temsil eden ve zaman içerisinde gelenekselleşmiş hem toplumsal bir kurum hem de daha sonraları örgütlenmiş bir meslek kuruluşudur.

Anadolu’nun Müslümanlaşması sürecinde fütüvvetin önemi büyüktür. Fütüvvet ve Ahilik, İslam-Türk tarihi için içtimaî, siyasî, iktisadî ve daha birçok bakımlardan önemli kurumlar arasında yer almaktadır. Bu kurumlar, İslam-Türk kültür ve medeniyetinin önemli dönemlerinin ortaya konulmasında araştırmacılara yardımcı olan çok yönlü fonksiyona sahiptirler. Anadolu’nun asıl Türkleşmesi ve İslamlaşması Selçuklu Dönemi’ne rastlar. Bu dönemde Anadolu’ya gelen Türkmen oymakları, fütüvvet anlayışını da beraberinde getirmişlerdir. Bu sayede Anadolu’da birçok sahada önemli gelişmelere damgasını vurmuştur. Dolayısıyla, fütüvvetin Anadolu’nun Müslümanlaşmasındaki rolü, bu bölgenin sosyo-ekonomik tarihini anlamak için önemlidir.

4. Sarı Saltuk’un öne çıkan yönlerini anlatınız.

Cevap:

Sarı Saltuk, Anadolu ve Balkanların Müslümanlaşmasında önemli bir rol oynamıştır. İşte Sarı Saltuk’un öne çıkan bazı yönleri:

• Dini Liderlik: Sarı Saltuk, Alevî - Bektâşî şeyhi ve Türkmen bir Derviştir. Hacı Bektaş-ı Veli’nin talebelerinden, Seyyid Mahmud Hayranî’nin müridi ve Alevî - Rufai tarikâtının kurucusu olan Seyyid Ahmed Er Rufai’nin tâkipçisi olarak anılan Türkmen Alevî - Bektaşi inanç önderidir.

• Anadolu ve Balkanların Türkleşmesi ve Müslümanlaşması: Sarı Saltuk, Anadolu ve Balkanların Türkleşmesinde ve Müslümanlaşmasında etkili olmuştur. Rumeli’deki fetihlere katılmış ve hakkında kahramanlık menkıbeleri vardır.

• Kahramanlık ve Önderlik: Sarı Saltuk, kahramanlığı ve önderliği ile efsanevi bir kişi olmuştur. Aman dileyene kılıç vurmayan merhametli bir kişidir.

• Erenlik Yönü: Sarı Saltuk’un erenlik yönü vardır.

• Türbeleri: Anadolu’dan Balkanlara kadar devam eden türbeleri yapılmıştır.

Bu bilgiler, Sarı Saltuk’un dini, kültürel ve tarihi önemini göstermektedir.

1. Karahanlıların (840-1212) İslamiyet’i benimsemesi, Türkler arasında İslam’ın hızla yayılmasına neden olmuştur. Türklerin İslam’a girmesine öncülük eden, Karahanlı Devleti’nin ilk Müslüman hakanı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sarı Saltuk B) Satuk Buğra Han C) Bezir Han D) Börglü Bey E) Kılıç Bey

Cevap: B

2. Sınır boylarında ve stratejik yerlerde askeri amaçlı kurulmuş olan korunaklı yapılara denir. Buralarda savaş için atlar beslenir, hazır askerler ve erzak bulundurulurdu. Bu yerler hem düşman saldırılarına karşı gözcülük yapmak hem de yeni fetihler için öncülük yapmak amacıyla kullanılmaktaydı. Yukarıda Anadolu’nun ve Balkanlar’ın Müslümanlaşmasında önemli görevler üstlenen bir kurumdan söz edilmektedir.
Yukarıda sözü edilen kurum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ribat
B) Fütüvvet
C) Ahilik
D) Tasavvuf
E) Tekke

Cevap: A