Question

12. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitabı Sayfa 145 Cevapları - Meb Yayınları

Answer 1

1. Hinduizm’in tanrı inancı hakkında bilgi veriniz.

Cevap:

Hinduizm, çok çeşitli felsefi, inanç ve ritüel sistemlerini içeren büyük bir dünya dinidir. Hinduizm’de tanrı kavramı, bu çeşitliliği yansıtacak şekilde farklılık gösterir. Hinduizm, tek tanrıcılık, çok tanrıcılık, panteizm, panenteizm, monizm, agnostisizm, ateizm ve nonteizm gibi çeşitli tanrı inançlarına sahiptir.

Hindular, dört Veda’nın kutsallığına ve Sanatana Dharma’nın temelini oluşturan ilahi sözlere inanırlar. Hinduizm’de evrenin sonsuz döngüler halinde yaratılıp korunduğuna ve yok olduğuna inanılır. Hinduizm’de ayrıca karma, reenkarnasyon ve mokşa gibi kavramlar önemlidir. Karma, düşünce, söz ve eylemlerle kendi kaderini oluşturan nedensellik yasasıdır. Reenkarnasyon, ruhun tüm karmalar çözülene ve ölüm döngüsünden kurtuluşa ulaşıncaya kadar pek çok doğum geçirdiği inancıdır. Mokşa, ruhun özgürleşmesi ve tanrıyla birleşmesi anlamına gelir.

Hinduizm’de birçok tanrı ve tanrıça vardır. Bunlar arasında en önemlileri Brahma (yaratıcı), Vişnu (koruyucu) ve Şiva (yok edici) olarak bilinen Trimurti’dir. Bu üç tanrının da farklı formları ve avatarları vardır. Örneğin, Vişnu’nun avatarları arasında Rama, Krişna ve Buda sayılabilir. Hinduizm’de ayrıca tanrıçalar da önemli bir yer tutar. Bunlar arasında en tanınmış olanları Lakşmi (bolluk), Sarasvati (bilgelik) ve Durga (güç) olarak bilinen Tridevi’dir. Hinduizm’de tanrı ve tanrıçaların çoğu, Brahman adı verilen tek ve değişmez gerçekliğin yansımaları olarak görülür.

Hinduizm, tanrıya yaklaşmak için farklı yollar sunar. Bunlardan biri, sevgi dolu bağlılık (bhakti) yoluyla tanrıya tapınmaktır. Bu yol, Hinduizm’in en popüler akımlarından biri olan Bhakti hareketinin temelini oluşturur. Bhakti hareketi, erken ortaçağ döneminde ortaya çıkmış ve özellikle Vişnu, Şiva ve Devi gibi ana tanrılara adanmıştır. Bir diğer yol ise, bilgelik (jñana) yoluyla tanrıyı kavramaktır. Bu yol, Hindu felsefesinin Vedanta okulunda gelişmiş ve özellikle Advaita Vedanta adı verilen bir akım tarafından savunulmuştur. Advaita Vedanta, ruhun (atman) ve Brahman’ın aynı olduğunu ve bunların arasındaki ayrımın yanılsama (maya) olduğunu öne sürer. Bu akımın en ünlü temsilcisi 8. yüzyılda yaşamış olan filozof ve mistik Adi Şankara’dır.

2. Budizm’in dini ritüelleri hakkında bilgi veriniz.

Cevap:

Budizm’de ibadetler genellikle bireysel olarak yapılır. Buda’ya dua edilir ve ondan bir şeyler istenir. Budizm’de ibadet için mabede gitmek zorunlu değildir, evde de yapılabilir. Bu yüzden her Budist’in evinde Buda’nın heykeli veya resmi bulunur. Budizm’de ibadetin temel amacı karma-tenasüh çemberinden kurtulmak ve nirvanaya ulaşmaktır.

Budist dinî yapıları için yaygın şekilde kullanılan terim “Vihara” dır. Budist dilinde mesken veya ikamet yeri anlamına gelen vihara, hem Budist rahiplerin ikamet ettiği geniş bir bina, hem de Budist dindarlar için kutsal mekân anlamına gelir. Budist rahipler erken kalkar ve kısa bir duadan sonra günlük yiyeceğini toplamak için dilenciliğe çıkarlar ve iki öğünlük yiyeceği sadaka tasına biriktirdikten sonra manastırlarına geri dönerler. Rahipler günlerini genel olarak kutsal kitap okuma, meditasyon ve dua ile geçirirler.

Budistler dua ederken “dua tekerleği veya tespih” kullanırlar. Bu tekerleklere çakra adı verilir. Tespih, Budist ibadetinde büyük bir yer tutmaktadır. Rahipler sol bileklerine 108’lik tespih takmakta ve ibadet esnasında bu tespihleri ellerine alarak Buda ile bağlantı kurmaktadırlar. Budistler ölülerini yakarlar ancak bu genel bir uygulama değildir. Çocukların ve fakir kimselerin cesetleri gömülür, zengin aileler ise ölülerini yakarlar.

Budizm’in kutsal kitabı Tripitaka (Üç Sepet) olarak adlandırılır. Tripitaka üç bölümden oluşur: Viyana Pitaka (Disiplinler Sepeti), Sutta Pitaka (Vaazlar Sepeti), Abhidhamma Pitaka (Doktrinler Sepeti). Bu kitaplar Buda’nın sözlerini ve öğretilerini içerir.

3. Kast sistemini insanın eşitliği prensibine göre yorumlayınız.

Cevap:

Kast sistemi, insanın eşitliği prensibine göre yorumlanması zor bir sosyal tabakalaşma biçimidir. İnsanın eşitliği prensibi, toplum içindeki bireylerin aynı haklara sahip olması ve hiçbir şekilde ayrımcılığa uğramaması anlamına gelir. Kast sistemi ise, bireylerin doğumla belirlenen sınıflara ayrıldığı ve bu sınıflar arasında geçişin mümkün olmadığı bir sistemdir. Bu sistem, bireylerin meslek, evlilik, gelir, eğitim gibi fırsatlardan eşit bir şekilde yararlanmasını engeller. Bu nedenle kast sistemi, insanın eşitliği prensibine aykırıdır ve adaletsizlik, ayrımcılık, zulüm gibi olumsuz sonuçlara yol açar. Kast sistemi, özellikle Hindistan’da yaygın olarak uygulanan bir durumdur. Bu sistem, Hindu inancının merkezi olduğu için Hindistan’a giden Portekizliler tarafından bulunduğu için İspanyolca ırk anlamına gelen casta kelimesinden türetilmiştir. Kast sisteminin nasıl oluştuğu bilinmemektedir. Bununla ilgili ne bir kurum ne de bir belge vardır. Kast sisteminin entelektüel ve ideolojik düzeyi olarak tanımlanan Varna sistemi, toplumsal hiyerarşiyi sağlamaktadır. Kast sistemi, Hindistan’ın yanı sıra Sri Lanka, Nepal, Bali, Afrika, Yemen ve Yezidi toplumlarında da uygulandığı belirtilmektedir. Kast sisteminin olumsuz etkilerini azaltmak için çeşitli girişimler yapılmaktadır. Örneğin Birleşmiş Milletler, kast ayrımcılığına karşı bir bildiri yayınlamıştır. Ayrıca Hindistan’da kast sisteminin mağdurlarına pozitif ayrımcılık sağlayan yasalar çıkarılmıştır. Ancak bu çabalar yeterli değildir ve kast sisteminin tamamen ortadan kalkması için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir.

4. Budizm’in kurucusu kimdir? Ortaya çıkış sebepleri nelerdir?

Cevap:

Budizm’in kurucusu Siddhartha Gautama’dır. Ona Buda (aydınlanmış olan) lakabı verilmiştir. Budizm, MÖ 6. yüzyılda Hindistan’da Brahmanizm’e karşı bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Budizm, arzuları keserek acıdan kurtulmayı ve Nirvana adı verilen sakinlik durumuna ulaşmayı amaçlayan bir felsefe ve yaşam biçimidir. Budizm, zamanla farklı kültürlere yayılarak değişikliklere uğramış ve farklı ekollere ayrılmıştır.

5. Aşağıdakilerden hangisi, Hinduizm’deki Tanrı Vişnu’nun bozulan yeryüzünü, eski hâline getirmek için bir bedende dünyaya inişini ifade eder?
A) Parya B) Samsara C) Devi D) Avatar E) Şruti

Cevap: D

6. Hinduizm’in kutsal kitabının adı nedir?
A) Lün Yu B) Ripitaka C) Vedalar D) Te King E) Lumbuni

Cevap: C
<!-- [endif] -->

7. Budizm’in mabetlerine verilen isim aşağıdakilerden hangisidir.
A) Vihara B) Sangha C) Pitaka D) Dharma E) Kuan

Cevap: A

8. Buda’ya göre insanoğlunun Nirvana’ya ulaşabilmesi için “sekiz dilimli yolu” takip etmesi gerekir. Aşağıdakilerden hangisi bu sekiz dilimli yol arasında bulunmamaktadır?
A) Doğru karar B) Doğru konuşma C) Doğru hareket
D) Doğru beslenme E) Doğru çaba

Cevap: D

9. “Yin-Yang” sembolü aşağıdaki dinlerin hangisine aittir?
A) Konfüçyanizm B) Budizm C) Hinduizm
D) Zerdüştlük E) Taoizm

Cevap: E