Uzay araştırmaları için üretilen teknolojik araçlar, genel olarak iki gruba ayrılabilir: gözlem araçları ve uzay araçları. Gözlem araçları, uzaydaki cisimleri ve olayları incelemek için kullanılan araçlardır. Uzay araçları ise uzaya insanlı veya insansız olarak gönderilen araçlardır. Bu iki grup içinde şu araçlar örnek verilebilir:
-
Gözlem araçları:
-
Teleskop: Uzaydaki cisimleri büyüterek gözlemlemeye yarayan optik bir alettir. Teleskoplar, yeryüzünde veya uzayda bulunabilir. Örneğin, Hubble Uzay Teleskobu, dünyanın yörüngesinde bulunan ve uzaydaki galaksileri, yıldızları ve gezegenleri görüntüleyen bir teleskoptur.
-
Radyoteleskop: Uzaydaki cisimlerden gelen radyo dalgalarını toplayarak gözlemlemeye yarayan bir alettir. Radyoteleskoplar, yeryüzünde veya uzayda bulunabilir. Örneğin, ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), Şili’de bulunan ve uzaydaki soğuk cisimleri, kara delikleri ve yıldız oluşumlarını inceleyen bir radyoteleskop dizisidir.
-
Spektroskop: Uzaydaki cisimlerden gelen ışığın dalga boyuna göre ayrıştırılmasını sağlayan bir alettir. Spektroskoplar, teleskoplarla birlikte kullanılır. Spektroskoplar, uzaydaki cisimlerin kimyasal bileşimi, sıcaklığı, hızı ve dönüşü hakkında bilgi verir.
-
Uzay araçları:
-
Uydu: Uzaya gönderilen ve dünya veya başka bir gezegenin yörüngesinde dönen yapay bir cisimdir. Uydular, haberleşme, gözlem, keşif, istihbarat, navigasyon gibi amaçlarla kullanılır. Örneğin, Türksat 5A, Türkiye’nin haberleşme amaçlı fırlattığı son uydudur.
-
Roket: Uzaya veya atmosferin üst katmanlarına yük taşımak için kullanılan bir araçtır. Roketler, itme gücünü yanarak gaz üreten yakıtlardan alır. Roketler, uyduları, sondaları veya insanlı araçları fırlatmak için kullanılır. Örneğin, Falcon 9, SpaceX tarafından geliştirilen ve geri dönüşümlü olan bir rokettir.
-
Sonda: Uzaya gönderilen ve belirli bir gök cismine inen veya yakınından geçen insansız bir araçtır. Sondalar, uzaydaki gezegenleri, asteroidleri, kuyruklu yıldızları veya güneşi incelemek için kullanılır. Örneğin, Perseverance, NASA tarafından Mars’a gönderilen ve Mars’ta yaşam izi arayan bir sondadır.
