Question

Ortak doğal ve kültürel mirasa yönelik tehditleri ortadan kaldırmak için neler yapılmalıdır?

Answer 1

Ortak doğal ve kültürel miras, geçmişten günümüze gelen ve gelecek nesillere aktarılması gereken eşsiz değerlerdir. Bu değerler, insanlığın ortak hafızası, kültürü ve kimliğidir. Ancak bu değerler, pek çok tehditle karşı karşıyadır. Bu tehditlerin başlıcaları şunlardır:

• Doğal afetler: Deprem, sel, yangın, heyelan gibi doğal afetler, hem doğal hem de kültürel mirasları tahrip edebilmektedir. Örneğin, 1999 yılında yaşanan Marmara depreminde pek çok tarihî eser zarar görmüştür.
• Kirlilik: Hava, su ve toprak kirliliği, hem doğal hem de kültürel mirasların kalitesini bozmaktadır. Örneğin, asit yağmurları tarihî eserlerin aşınmasına neden olmaktadır.
• Aşırı tüketim ve plansız kullanım: Su, orman, toprak gibi doğal kaynakların aşırı tüketimi ve plansız kullanımı, doğal mirasların azalmasına veya yok olmasına yol açmaktadır. Örneğin, baraj yapımı ve madencilik faaliyetleri doğal ekosistemleri bozmaktadır[3][3].
• Aşırı turizm: Doğal ve kültürel miras alanlarına taşıma kapasitesi üzerinde turist gelmesi, bu alanların korunmasını zorlaştırmaktadır. Örneğin, Kapadokya’da balon turları nedeniyle hava kirliliği artmıştır.
• Tarihî eser kaçakçılığı: Tarihî eserlerin yasa dışı yollarla satılması veya çalınması, kültürel mirasın kaybolmasına neden olmaktadır. Örneğin, Zeugma antik kentindeki mozaikler kaçakçılar tarafından parçalanmıştır.
• Savaş ve iç savaşlar: Savaş ve iç savaşlar sırasında devlet otoritesinin zayıflaması veya ortadan kalkması, ortak miraslara yönelik saldırı ve yıkımların gerçekleşmesine sebep olmaktadır. Örneğin, Suriye’deki iç savaşta pek çok tarihî eser zarar görmüştür.

Bu tehditleri ortadan kaldırmak için alınabilecek bazı önlemler şunlardır:

• Devlet bütçesinden bu değerler için kaynak ayırmak: Devletler, ortak mirasların korunması için gerekli maddi kaynakları sağlamalıdır. Bu kaynaklarla koruma projeleri yürütülmeli, restorasyon çalışmaları yapılmalı ve denetim mekanizmaları kurulmalıdır.
• Çevrenin kirlenmemesi için önlemler almak: Çevre kirliliği ile mücadele etmek için yasal düzenlemeler yapılmalı ve uygulanmalıdır. Kirlilik kaynaklarına yaptırım uygulanmalı, arıtma tesisleri kurulmalı ve çevre bilinci geliştirilmelidir.
• Turistik yerlerde gereğinden fazla tesis yapılmamak: Turistik yerlerde taşıma kapasitesini aşan tesis yapımından kaçınılmalıdır. Turizm faaliyetleri sürdürülebilir bir şekilde planlanmalı ve yönetilmelidir. Turistlere yönelik bilgilendirme ve eğitim çalışmaları yapılmalıdır.
• Yasal sınırlarla koruma tedbirleri almak: Ortak mirasların korunması için yasal sınırlar belirlenmeli ve bu sınırlara uyulmalıdır. Bu sınırlar içinde yapılacak faaliyetler izne bağlanmalı ve denetlenmelidir. Koruma alanları ilan edilmeli ve bu alanlarda gerekli önlemler alınmalıdır.