Question

Ebu Reyhan el-Biruni kimdir?

Answer 1

Ebu Reyhan el-Biruni, 973 yılında Özbekistan’ın Harezm bölgesinde doğmuş, çok yönlü bir bilim adamıdır. Batı dillerinde Alberuni veya Aliboron olarak da bilinir. Gökbilim, matematik, doğa bilimleri, coğrafya ve tarih alanındaki çalışmalarıyla tanınır.

El-Biruni, küçük yaşta babasını kaybedince Harezm’in hükümdar ailesinden Ebu Nasr Mansur’dan matematik ve astronomi eğitimi almıştır. 17 yaşındayken ilk kitabını yazmıştır. Gazneli Mahmut’un Hindistan seferine katılmış ve burada Hint bilim ve kültürü üzerine araştırmalar yapmıştır. Gazne’ye döndükten sonra hayatının geri kalanını burada geçirmiş ve 1048 yılında ölmüştür.

El-Biruni, birçok alanda önemli eserler vermiştir. Dünyanın çapını bugünkü değere çok yakın olarak hesaplamıştır. Jeodezi biliminin kurucusu sayılmaktadır. Trigonometriyi astronomiden ayrı bir bilim olarak görmüş ve trigonometrik fonksiyonlarda yarıçapın birim olarak kullanılmasını önermiştir. Astronomi ve coğrafya ölçümleri için birçok alet geliştirmiştir. Newton’dan 700 yıl önce yer çekimi kuramı üzerine ilk fikirleri ileri sürmüştür.

El-Biruni, aynı zamanda çok iyi bir ansiklopedi yazarıydı. El-Âsârü’l-Bâkıye adlı kitabında Orta ve Yakın Doğu’da kullanılan takvim sistemlerini göstermiştir. Kitab’üt-Tahkik Ma li’l-Hind adlı kitabında Hindistan’ın erken ortaçağ bilimlerini betimlemiş ve matematik, astronomi ve astrolojinin temellerini anlatmıştır. El-Kanunü’l-Mesudi adlı kitabı ile ayrıntılı bir matematiksel coğrafya eseri yazmıştır. Kitabü’I Cemahir fi Ma’rifeti Cevahir’de 50’nin üzerinde mineral, maden, metal, alaşım, porselen gibi maddeler hakkında detaylı bilgi vermiştir. Kitabında, her bir maddenin özgül ağırlıklarını göstermiştir. Kitâbü’s-Saydele isimli kitabında incelediği bitkileri listelemiş ve doğal ilaçların hangi hastalıklara iyi geldiğini kapsamlı bir şekilde anlatmıştır.