Question

12. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Sayfa 190 Cevapları - Meb Yayınları

Answer 1

Polenler, mayozla oluşan ve birbirinden farklı özelliklere sahip üreme hücreleridir. Polenler; su, rüzgâr, hayvanlar ve insanlar gibi farklı vektörler (taşıyıcı) tarafından dişiçik tepeciğine ulaşır. Polenlerin dişicik tepeceğine ulaşmasına tozlaşma denir. Bazı çiçekler kendi kendine tozlaşma I gerçekleştirmelerine rağmen bazen karşılıklı (çapraz) tozlaşmalar yaparak kalıtsal çeşitliliği artırabilmektedir. Çiçekli bitkilerde dişicik borusu uzunlukları birbirinden farklılık gösterebilmektedir. Genellikle kısa dişicik boruları kendi kendine tozlaşmayı ve döllenmeyi kolaylaştırır. Buna rağmen I bazı bitkilerin çiçeklerinde uzun dişicik borularının bulunması, tür içi çeşitliliğin sağlanması için önemli bir uyumdur. Dişiçik tepeciğine ulaşan polenlerden sadece bazıları dişicik borusundan yumurtalığa doğru ilerleyerek döllenmeyi gerçekleştirebilme potansiyeline sahiptir.

27. Kısa dişicik borusu tozlaşma ve döllenmeyi kolaylaştırmasına rağmen bazı bitkilerin çiçeklerinde uzun dişicik borularının bulunmasının sebepleri nelerdir? 

Cevap:

 Uzun dişicik borusu bulunan bitkilerin tozlaşma ve döllenmeyi kolaylaştırmak için bazı avantajları vardır. Örneğin:

• Uzun dişicik borusu, polen tüplerinin tepecik kısmına iletilmesini sağlar. Böylece, polenlerin yumurtalığa ulaşması ve döllenmeyi gerçekleştirmesi kolaylaşır.
• Uzun dişicik borusu, çiçeğin erkek organlarından uzakta olmasını sağlar. Bu da, aynı çiçek içinde tozlaşmayı (otoğami) önler ve genetik çeşitliliği artırır.
• Uzun dişicik borusu, çiçeğin taç yapraklarından yukarıda olmasını sağlar. Bu da, böcekler gibi tozlaştırıcıların çiçeğe daha kolay ulaşmasını ve polenleri taşımasını sağlar.

28. Uzun veya kısa dişicik borusuna sahip çiçeklerde tozlaşmayı sağlayan etkenleri yazınız.

Cevap:

Tozlaşmayı sağlayan etkenler, polenlerin erkek organdan dişi organa taşınmasını sağlayan faktörlerdir. Tozlaşmayı sağlayan etkenler şunlardır:

• Böcekler: Arılar, kelebekler, sinekler gibi böcekler, çiçekten çiçeğe uçarken vücutlarına yapışan polenleri diğer çiçeklere taşırlar. Böcekler, çiçeklerden balözü ve nektar almak için çiçekleri ziyaret ederler.
• Rüzgar: Taç yaprakları küçük ve soluk renkli olan bitkilerde, polenler rüzgarla savrularak dişi organlara ulaşabilir. Bu bitkiler genellikle açık alanlarda yetişirler. Örneğin mısır, buğday, arpa gibi tahıl bitkileri rüzgarla tozlaşır.
• Su: Su yüzeyinde yaşayan bitkilerde, polenler su yoluyla dişi organlara taşınabilir. Örneğin su menekşesi, nilüfer gibi bitkiler suyla tozlaşır.
• Diğer hayvanlar: Kuşlar, yarasalar, sıçanlar gibi hayvanlar da çiçekleri ziyaret ederek polenleri taşıyabilirler. Örneğin kolibri kuşu, muz ağacının tozlaşmasına yardımcı olur.
• İnsanlar: İnsanlar da bilerek veya bilmeyerek polenleri taşıyabilirler. Örneğin bir insan bir çiçeği kokladığında burnuna yapışan polenleri başka bir çiçeğe taşıyabilir. Ayrıca insanlar bazı bitkilerin tozlaşmasını yapay olarak da sağlayabilirler.

29. Çiçeğin yapısı ile ilgili

I. Dişicik borusu erkek organdan uzun olan çiçekler, çapraz tozlaşmayı kolaylaştırır.

II. Uzun dişicik borusuna ulaşan polenlerin bazıları yumurtalığa ulaşmayabilir.

III. Dişicik borusunun kısa olması, kendi kendine tozlaşmayı kolaylaştırır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

A) Yalnız I

B) I ve II

C) II ve III

D) I ve III

E) I, II ve III

Cevap: E