Question

9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 164 Cevapları - Pasifik Yayınları

Answer 1

ÖĞRENDİKLERİMİZİ UYGULAYALIM

1- Benzinin akışını suyun akışıyla karşılaştırırsanız bunlardan hangisi daha viskoz sıvıdır? Bunu nasıl bir deneyle gösterebilirsiniz?

Cevap:

Benzin suya göre daha az viskoz bir sıvıdır. Çünkü benzinin molekülleri arasındaki çekim kuvvetleri suyun molekülleri arasındaki çekim kuvvetlerinden daha zayıftır. Bu nedenle benzin daha kolay akar ve daha az direnç gösterir. Bunu bir deneyle göstermek için şu adımları izleyebilirsiniz:

• İki adet aynı boyutta ve şekilde plastik şişe alın. Şişelerin kapaklarını delin ve içlerine aynı miktarda benzin ve su doldurun.
• Şişeleri aynı yükseklikte tutun ve kapaklarını açın. Hangi sıvının daha hızlı aktığını gözlemleyin.
• Benzinin suya göre daha hızlı aktığını ve şişeyi daha çabuk boşalttığını göreceksiniz. Bu da benzinin suya göre daha az viskoz olduğunu kanıtlar.

2- Bir sıvının diğer sıvıya göre daha viskoz olmasının, sıvının moleküler yapısıyla ilgisi var mıdır? Neden?

Cevap:

Evet, bir sıvının diğer sıvıya göre daha viskoz olmasının, sıvının moleküler yapısıyla ilgisi vardır. Viskozite, bir akışkanın akmaya karşı gösterdiği dirençtir. Bu direnç, akışkanın molekülleri arasındaki çekim kuvvetleriyle ilişkilidir. Molekülleri arasındaki çekim kuvvetleri büyük olan sıvılar, daha yüksek viskoziteye sahiptir. Örneğin gliserin molekülleri arasında hidrojen bağları olduğu için su moleküllerinden daha fazla çekim kuvveti vardır. Bu nedenle gliserin suya göre daha viskozdur.

3- Denge buhar basıncı nedir?

Cevap:

Denge buhar basıncı, kapalı bir sistemdeki katı ya da sıvı fazdaki maddelerin termodinamik denge durumundaki buharının, belirli bir sıcaklıkta uyguladığı basınçtır. Bu değer, buharlaşma hızıyla doğru orantılıdır.

4- Kaynama ile buharlaşma aynı şey midir? Neden?

Cevap:

Hayır, kaynama ile buharlaşma aynı şey değildir. Buharlaşma, bir maddenin kaynamadan sıvı halden gaz hale geçmesi sürecidir. Kaynama ise buharlaşmanın özel bir durumudur; bir maddenin, sadece belirli bir sıcaklığa eriştiğinde, sıvı halden gaz hale geçme sürecidir. Kaynama ve buharlaşma arasındaki farklar şunlardır:

• Buharlaşma yavaş gerçekleşir ancak kaynama hızlı gerçekleşir.
• Buharlaşma esnasında sıvıda baloncuklar oluşmaz ancak kaynamada baloncuklar oluşur.
• Buharlaşma her sıcaklıkta gerçekleşir, ancak kaynama belirli bir sıcaklıkta gerçekleşir.
• Buharlaşma sessizdir ancak kaynamada fokurdama olur.
• Buharlaşma basınç arttığında yavaşlar, kaynamada basınç artarsa kaynama sıcaklığı artar.
• Buharlaşmada sıvıyı soğutma etkisi olur, kaynamada sıvı soğumaz.
• Buharlaşma hava akımıyla hızlanır, ancak kaynama hava akımından etkilenmez.
• Buharlaşmada enerji sıvının iç enerjisinden alınır, kaynamada dışarıdan düzenli olarak ısı vermek gerekir.
• Buharlaşmada sıcaklık sıvının her yerinde aynı olmayabilir, fakat kaynamada sıcaklık sıvının tamamında aynıdır.

5- Tıbbi araç gereçlerin sterilizasyonunda kullanılan otoklavın içindeki su, yaklaşık 125 °C’ta kaynamaktadır. Suyun normal kaynama noktası 100°C olduğu hâlde otoklavda 125 °C’ta kaynaması nasıl mümkün olmaktadır?

Cevap:

Otoklav, basınçlı buhar ile sterilizasyon yapmak için kullanılan bir cihazdır. Otoklavın içindeki su, normal kaynama noktası olan 100 °C’ta değil de 125 °C’ta kaynamaktadır. Bunun nedeni, otoklavın içindeki basıncın atmosfer basıncından daha yüksek olmasıdır. Basınç arttıkça suyun kaynama noktası da artar. Bu şekilde otoklav, daha yüksek sıcaklıkta ve daha etkili bir sterilizasyon sağlar.

6- Bağıl nem ile hissedilen sıcaklık arasında nasıl bir ilişki vardır?

Cevap:

Bağıl nem ile hissedilen sıcaklık arasında doğrudan bir ilişki vardır. Bağıl nem, belirli bir sıcaklıkta havanın o andaki mevcut su buharı içeriği ile aynı havanın potansiyel su buharı kapasitesine oranıdır. Hissedilen sıcaklık ise, insan vücudunun algıladığı sıcaklıktır. Sıcak havalarda bağıl nem oranı ne kadar fazla ise hissedilen sıcaklık değeri o denli fazla olmaktadır. Aynı şekilde kış aylarında ise bağıl nem oranı yükseldikçe hissedilen sıcaklık değeri artmaktadır. Bu ilişkiyi gösteren bir tablo için veya  numaralı sonuçlara bakabilirsiniz.

7- Konya’nın Karapınar ilçesinde bulunan Çıralı Gölü’nün seviyesi, deniz seviyesinden 80 m düşüktür. Bu gölün bulunduğu seviyede su, 100 °C’tan yüksek sıcaklıkta mı yoksa düşük sıcaklıkta mı kaynar? Neden?

Cevap:

Çıralı Gölü’nün bulunduğu seviyede su, 100 °C’tan yüksek sıcaklıkta kaynar. Bunun nedeni, gölün deniz seviyesinden 80 m düşük olmasıdır. Bu durumda gölün üzerindeki atmosfer basıncı, deniz seviyesindeki atmosfer basıncından daha yüksektir. Basınç arttıkça suyun kaynama noktası da artar. Bu yüzden Çıralı Gölü’ndeki su, 100 °C’tan yüksek bir sıcaklıkta kaynar.

8- Bir öğrenci kaynayan sıvıda oluşan kabarcıkların hava kabarcığı olduğunu iddia etmektedir. Bu doğru mudur? Yanıtınızı nasıl kanıtlarsınız?

Cevap:

Bu iddia doğru değildir. Kaynayan sıvıda oluşan kabarcıklar, sıvının buharlaşması sonucu oluşan gaz kabarcıklarıdır. Bu gaz kabarcıkları, sıvının cinsi ne ise o gazdan oluşur. Örneğin, su kaynatılırsa kabarcıklar su buharından, alkol kaynatılırsa kabarcıklar alkol buharından oluşur. Bu iddiayı kanıtlamak için basit bir deney yapılabilir. Bir kapta su kaynatılır ve kabarcıkların çıktığı yerde bir kibrit yakılır. Eğer kabarcıklar hava olsaydı kibrit yanmaya devam ederdi. Ancak kabarcıklar su buharı olduğu için kibrit söner. Bu deney, kaynayan sıvıda oluşan kabarcıkların hava olmadığını gösterir.