Question

Türkiye'de çok partili hayata geçilmesi ne zaman olmuştur?

Answer 1

Türkiye’de çok partili hayata geçilmesi, 1945 yılında Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) dışında ikinci bir partinin kurulmasıyla başlamıştır. Bu parti, Nuri Demirağ liderliğindeki Millî Kalkınma Partisi (MKP) idi. MKP, 1946 genel seçimlerine katılmış, ancak çok az oy almış ve kısa süre sonra kapanmıştır.

Türkiye’de çok partili hayata geçilmesinin asıl itici gücü ise, 1946 yılında Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan gibi CHP’nin önde gelen isimlerinin partiden ayrılıp Demokrat Parti’yi (DP) kurmaları olmuştur. DP, CHP’nin karşısında güçlü bir muhalefet partisi olarak ortaya çıkmış ve halkın desteğini kazanmıştır. DP, 1950 genel seçimlerinde CHP’yi geride bırakarak iktidara gelmiştir. Böylece Türkiye’de çok partili hayata geçiş tamamlanmıştır.

Türkiye’de çok partili hayata geçilmesinin hem iç hem de dış nedenleri vardır. İç nedenler arasında, İkinci Dünya Savaşı’nın yarattığı ekonomik ve sosyal sıkıntılar, halkın tek parti yönetiminden duyduğu hoşnutsuzluk ve demokrasi talebi sayılabilir. Dış nedenler arasında ise, savaş sonrası dünyada demokratik değerlerin yükselişi, Türkiye’nin Birleşmiş Milletlere üye olması ve Sovyet tehdidine karşı Batılı devletlerle yakınlaşma isteği sayılabilir.