Question

Atatürk İlke ve İnkılâpları Nelerdir?

Answer 1

Atatürk İlke ve İnkılâpları, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk tarafından belirlenen ve yürürlüğe sokulan altı ilke ve bunlara bağlı olarak gerçekleştirilen sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel değişimlerdir. 

Atatürk İlke ve İnkılâpları şunlardır:

• Cumhuriyetçilik: Devletin yönetim biçimi olarak cumhuriyeti benimseme ve koruma ilkesidir. Cumhuriyet, milli egemenliğin hâkim kılındığı bir yönetim biçimidir.
• Milliyetçilik: Türk milletinin birlik ve beraberliğini sağlama, milli kültürü koruma ve geliştirme, milli çıkarları gözetme ilkesidir. Milliyetçilik, ırkçılık veya baskıcılık anlamına gelmez.
• Halkçılık: Halkın yararını esas alan, halkın eğitimini ve refahını artıran, halkın siyasal ve sosyal haklarına saygı duyan ilkedir. Halkçılık, eşitlikçilik ve adaletçilik anlamına gelir.
• Devletçilik: Devletin ekonomik hayata müdahale etmesi, özel girişimleri desteklemesi, kamu yararı gerektiren işleri devletin yapması ilkesidir. Devletçilik, sosyal devlet anlayışını ifade eder.
• Laiklik: Din ile devlet işlerinin ayrılması, din ve vicdan özgürlüğünün tanınması ilkesidir. Laiklik, din düşmanlığı veya dinsizlik anlamına gelmez.
• İnkılâpçılık: Aklın, bilimin ve çağın gerektirdiği yenilikleri yapma ilkesidir. İnkılâpçılık, toplumun ihtiyaçlarına uygun olarak değişim ve gelişim sağlar.

Atatürk İnkılâpları ise bu ilkeler doğrultusunda gerçekleştirilen sosyal, siyasal, ekonomik ve kültürel alandaki değişimlerdir. Atatürk İnkılâplarının bazıları şunlardır:

• Sosyal alanda yapılan inkılâplar: Tekke zaviye ve türbelerin kapatılması (1925), şapka kanununun kabulü (1925), uluslararası saat ve takvimin kabulü (1925), uluslararası rakamların kabulü (1928), soyadı kanununun kabulü (1934), kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi (1930-1934) gibi inkılâplardır.
• Siyasal alanda yapılan inkılâplar: Ankara’nın başkent oluşu (1919), saltanatın kaldırılması (1922), cumhuriyetin ilanı (1923), halifeliğin kaldırılması (1924), yeni Türk devletinde anayasa hareketleri (1921-1924), çok partili rejim denemeleri (1924-1930) gibi inkılâplardır.
• Eğitim alanda yapılan inkılâplar: Tevhid-i tedrisat kanununun kabulü (1924), maarif teşkilatı hakkında kanunun kabulü (1926), yeni Türk harflerinin kabulü (1928) gibi inkılâplardır.