Question

10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 125, 126, 127 Cevapları - Semih Ofset Yayınları

Answer 1

Sayfa 125

Aşağıdaki görseli inceleyerek ilgili soruları yanıtlayınız.

1. Dünya üzerinde en çok inananı bulunan din hangisidir? Sözlü olarak belirtiniz.

Cevap:

Dünya üzerinde en çok inananı bulunan din Hristiyanlıktır. Dünya nüfusunun yaklaşık %32’si Hristiyan olarak tanımlanmaktadır. Hristiyanlık, Hz. İsa’nın Tanrı’nın oğlu ve Mesih olduğuna inanan tek tanrılı bir dindir. Kutsal kitabı İncildir. Hristiyanlık, Katolik, Protestan ve Ortodoks olmak üzere üç ana mezhebe ayrılmıştır.

2. Dinlerin belirli bölgelerde kümelenmesinin nedenleri neler olabilir?

Cevap:

Dinlerin belirli bölgelerde kümelenmesinin nedenleri tarihsel, kültürel ve coğrafi faktörler olabilir. Örneğin, Hristiyanlık, Hz. İsa’nın doğduğu Ortadoğu’dan başlayarak Roma İmparatorluğu’nun yayılmasıyla Avrupa’ya, daha sonra da sömürgecilik ve misyonerlik faaliyetleriyle Amerika, Afrika ve Avustralya’ya ulaşmıştır. İslam, Hz. Muhammed’in doğduğu Arabistan’dan başlayarak, Arap fetihleri ve ticaret yollarıyla Afrika, Asya ve Avrupa’ya yayılmıştır. Hinduizm ve Budizm, Hindistan’da ortaya çıkmış ve reenkarnasyon, karma ve meditasyon gibi öğretileriyle Asya kıtasında etkili olmuştur. Sihizm, Hindistan’da 15. yüzyılda kurulmuş ve Hinduizm ile İslam arasında bir sentez oluşturmuştur.

Din felsefesi ve teoloji arasında ne gibi farklar vardır?

Cevap:

Din felsefesi ve teoloji arasında şu farklar vardır:

• Din felsefesi, belli bir dini değil, genel olarak din olgusunu, kavramlarını, iddialarını ve insan yaşamındaki yerini akla dayalı olarak açıklamaya ve sorgulamaya çalışır. Teoloji ise, inanca dayanarak belli bir dini ve bu dine ait konuları ele alır.
• Din felsefesi, özgür düşünmeyi, nesnel olmayı ve eleştirmeyi temel alır. Teoloji ise, dogmatik ve otoriteye bağlıdır. Din felsefesi, dini yaymak gibi bir amaç gütmez. Teoloji ise, ele aldığı dini savunur ve yaymaya çalışır.
• Din felsefesi, evrensel ve tarafsızdır. Teoloji ise, taraflı ve kendi dini perspektifinden bakar. Din felsefesi, insan yaşamını düzenleyecek kurallar koymayı amaçlamaz. Teoloji ise, dinin kuralları ile insanın yaşamını düzenlemeyi amaçlar.

Sayfa 126

Aşağıdaki tabloda teoloji ve din felsefesinin özelliklerini yukarıdaki metin den yola çıkarak yazınız.

Cevap:

Teoloji (İlahiyat)	Din Felsefesi
Belirli bir din merkezlidir.	Bütün dinlere eşit mesafede durur.
Belirli bir dinin anlaşılmasını sağlamak amacıyla kutsal kitapların verilerini temel alır.	İnanç, Tanrı, vahiy, hayatın anlamı gibi konuları akıl temelinde ele almak amacıyla dini ve dinle ilgili soruları salt akla dayalı anlamaya çalışır.
Dogmatik bir yapı söz konusudur.	Eleştiriye açıktır.
Dini rasyonelliği değil, doğruluğunu savunur.	Dini rasyonelliği üzerine odaklanır.

Sayfa 127

“Ben kimim?” sorusunun cevabını bulmamızda yardımcı olan üç temel alandan söz edebiliriz. Bunlar bilim, felsefe ve dindir. Söz konusu üç alanın “Ben kimim?” sorusunu ele alma biçimi ve yanıtları farklıdır. Bu çerçevede,

1. “Ben kimim?” sorusunun felsefe, bilim ve din açısından nasıl ele alındığını sınıfınızda tartışınız.

Felsefi olarak ben bir kimsenin kişiliğini oluşturan temel öge, ego. Din açısından ise kişiyi öbür varlıklardan ayıran bilinç olarak özetlenebilir.

2. Tartışma sonucunda elde ettiğiniz tespitlere dayanarak üç alanın bakış açısını belirtecek şekilde birer paragraf oluşturunuz.

Bir insana “Sen kimsin?” diye sorulduğunda çoğu zaman ismini veya mesleğini söyler. Ama bu doğru bir cevap mıdır? Bir insanın ismi veya mesleği kendini anlatır mı? Bunu iddia etmek yanlış olur. Çünkü isim, o insanın aslında ne olduğunu göstermez.

“Ben kimim?” sorusunu düşünen her insan; aslında kendinin ne olduğunu, nasıl dünyaya geldiğini, dünyadaki rolünü, ölümden sonra ne olacağını ve benzeri soruları kendine yöneltmiş olur. Bu sorulara cevap arayan insanın elinde bedensel yapısı, düşünceleri, tarihsel hafızası, kendine benzemeyen diğer varlıklar ve bu soruya cevap olarak sunulmuş sayısız açıklamalardan başka bir şey yoktur.

3. Oluşturduğunuz paragrafı aşağıdaki boşluklara yazınız.

Felsefi bakış/Ben; insanın kendini tanıma ve kimlik oluşturma çabasıdır. Kimlik, bir insana ait olan özellik ve nitelikler toplamı, onu o yapan her şeydir, kişiliğidir. Felsefede “Ben kimim?” sorusuna verilen cevaplar, filozofların akılsal temellendirmelerine ve varlık anlayışlarına göre değişir. Örneğin, Descartes “Ben düşünen bir varlığım.”, Kant “Ben ahlak yasasının kaynağıyım.”, Nietzsche “Ben irade gücünün tezahürüyüm.”, Sartre “Ben özgür bir seçimim.” gibi ifadeler kullanmışlardır.

Bilimsel bakış/Ben; insanın biyolojik, psikolojik ve toplumsal yönlerinin açıklamasıdır. Bilim, insanın genetik, anatomik, fizyolojik, nörolojik, bilişsel, duygusal, davranışsal, kültürel, sosyal ve tarihsel özelliklerini araştırır ve açıklar. Bilimde “Ben kimim?” sorusuna verilen cevaplar, bilimsel yöntemler, veriler, kanıtlar ve kuramlara dayanır. Örneğin, Darwin “Ben evrimin bir ürünüyüm.”, Freud “Ben bilinçaltının etkisindeyim.”, Skinner “Ben çevrenin şekillendirdiği bir davranışım.”, Piaget “Ben bilişsel gelişimin bir aşamasındayım.” gibi ifadeler kullanmışlardır.

Dinî bakış/Ben; insanın yaratılış, amaç ve kaderinin açıklamasıdır. Din, insanın nereden geldiğini, neden var olduğunu, nasıl yaşaması gerektiğini, nereye gideceğini ve ölümden sonra ne olacağını anlatır. Dinde “Ben kimim?” sorusuna verilen cevaplar, dinin inanç, ibadet, ahlak ve esaslarına dayanır. Örneğin, İslam “Ben Allah’ın kulu ve halifesi, peygamberlerin ümmeti, cennetin adayıyım.”, Hristiyanlık “Ben Tanrı’nın yarattığı ve sevdiği, İsa’nın kurtardığı, kutsal ruhun yönlendirdiği bir kişiyim.”, Budizm “Ben acı çeken ve aydınlanmaya çalışan bir varlığım.” gibi ifadeler kullanmışlardır.