Question

Ülkemizde guatr rahatsızlığının en çok görüldüğü bölgeleri ve neden bu bölgelerde en fazla guatr rahatsızlığı görüldüğünü araştırınız. Bu araştırmayı yaparken farklı kaynaklardan yararlanmaya çalışınız.

Answer 1

Guatr rahatsızlığı, boynun ön alt kısmında bulunan tiroit bezinin büyümesine ve şişmesine denir. Tiroit bezi, vücudun metabolizmasını, büyümesini ve gelişmesini düzenleyen hormonlar salgılar. Bu hormonların salgılanmasında iyot adı verilen bir mineral çok önemlidir. İyot eksikliği, guatrın en sık görülen nedenidir.

Türkiye’de guatr hastalığının en çok görüldüğü bölgeler Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz bölgeleridir Bu bölgelerde guatrın iyot eksikliği nedeniyle ortaya çıktığı bilinmektedir. Bu bölgelerdeki topraklarda iyot miktarı azdır ve bu da bitkilerde, hayvanlarda ve insanlarda iyot eksikliğine yol açar. Ayrıca bu bölgelerde çok sık tüketilen kara lahana, ıspanak, turp gibi sebzelerin de tiroit hormonlarının salgılanmasını engellediği düşünülmektedir.

İyotlu tuz kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte Türkiye’de iyot eksikliğine bağlı guatr görülme sıklığı azalmıştır. Ancak guatrın başka nedenleri de vardır. 

Örneğin:

• Graves hastalığı: Bağışıklık sisteminin tiroit bezine saldırması sonucu tiroit hormonlarının aşırı salgılanmasına neden olan bir hastalıktır. Bu durumda tiroit bezi büyür ve guatr oluşur.
• Hashimoto hastalığı: Bağışıklık sisteminin tiroit bezini tahrip etmesi sonucu tiroit hormonlarının az salgılanmasına neden olan bir hastalıktır. Bu durumda da tiroit bezi büyür ve guatr oluşur.
• Tiroid nodülleri: Tiroit bezinin içinde veya üzerinde oluşan küçük şişliklerdir. Nodüller iyi huylu veya kötü huylu olabilir. Kötü huylu nodüller tiroid kanserinin belirtisi olabilir.
• Hamilelik: Hamilelik sırasında salgılanan HcG hormonu, tiroit bezinin az da olsa büyümesine neden olabilir.
• Radyasyon: Boyun bölgesinden radyasyona maruz kalan kişilerde guatr riski artar.
• İlaçlar: Amiodaron, interferon ve lityum gibi ilaçlar, tiroit bezinin çalışmasını etkileyerek guatra neden olabilir.

Guatr rahatsızlığı genellikle ağrısızdır ve belirgin semptomlara yol açmaz. Ancak bazen şu belirtiler görülebilir:

• Boyunda şişlik
• Yutma güçlüğü
• Nefes darlığı
• Ses kısıklığı
• Öksürük
• Çarpıntı
• Sinirlilik
• Terleme
• Kilo kaybı veya kilo alma

Guatr rahatsızlığı tanısı için doktorunuz fizik muayene, kan testi, ultrason, sintigrafi, biyopsi gibi yöntemler kullanabilir. Guatr rahatsızlığı tedavisi için ise doktorunuz ilaç, iyot tedavisi veya cerrahi gibi yöntemler önerebilir.