Question

Yardımcı Fiille Kurulan Birleşik Fiiller Nedir?

Answer 1

Yardımcı fiille kurulan birleşik fiiller, bir isim veya isim soylu kelimenin bir yardımcı fiille (etmek, olmak, kılmak, eylemek vb.) birleşerek oluşturduğu fiillerdir. Bu birleşik fiiller, tek bir fiil gibi davranır ve yeni bir anlam kazanır. Yardımcı fiil, temel anlamını yitirerek birleşik fiilin oluşumunda rol oynar.

Yardımcı Fiiller ve Örnekler:

1. "Etmek" Yardımcı Fiili:

   • Örnekler:
     • "Kaybetmek:" "kay" ve "etmek" kelimelerinin birleşimi; bir şeyi yitirmek anlamında.
     • "Dikkat etmek:" "dikkat" ve "etmek" kelimelerinin birleşimi; özen göstermek anlamında.
     • "Hissetmek:" "his" ve "etmek" kelimelerinin birleşimi; duygularını algılamak anlamında.

2. "Olmak" Yardımcı Fiili:

   • Örnekler:
     • "Korkmak:" "korku" ve "olmak" kelimelerinin birleşimi; bir şeyden çekinmek anlamında.
     • "Kazanmak:" "kazanç" ve "olmak" kelimelerinin birleşimi; bir yarışmada veya sınavda başarılı olmak anlamında.
     • "Başarılı olmak:" "başarı" ve "olmak" kelimelerinin birleşimi; bir konuda iyi sonuç almak anlamında.

3. "Kılmak" Yardımcı Fiili:

   • Örnekler:
     • "Mutlu kılmak:" "mutlu" ve "kılmak" kelimelerinin birleşimi; birini sevindirmek anlamında.
     • "Mecbur kılmak:" "mecbur" ve "kılmak" kelimelerinin birleşimi; birini zorunlu hale getirmek anlamında.

4. "Eylemek" Yardımcı Fiili:

   • Örnekler:
     • "Seyretmek:" "seyir" ve "eylemek" kelimelerinin birleşimi; bir şeyi izlemek anlamında.
     • "Affetmek:" "af" ve "etmek" kelimelerinin birleşimi; birini bağışlamak anlamında.

Özellikleri:

• Yeni Anlam Kazanımı:

  • Yardımcı fiille kurulan birleşik fiiller, birleşimden sonra yeni bir anlam kazanır ve bu anlam genellikle birleşen kelimelerin anlamlarından bağımsızdır.
  • Örnek: "Hissetmek" (his + etmek): Duyguları algılamak anlamında.

• Fiil Özelliği:

  • Bu birleşik kelimeler, fiil olarak işlev görür ve cümlede fiil görevinde kullanılır.
  • Örnek: "Dikkat etmelisin" cümlesinde "dikkat etmek" birleşik fiili fiil görevindedir.

• Kalıcı Birleşme:

  • Yardımcı fiil, anlamını yitirerek isim veya isim soylu kelime ile kalıcı bir birleşme yapar.
  • Örnek: "Başvurmak" (baş + vurmak): Bir konuda resmi talepte bulunmak anlamında.

Kullanım:

Yardımcı fiille kurulan birleşik fiiller, günlük dilde sıkça kullanılan ifadeler arasında yer alır ve dilin zenginliğini, anlam çeşitliliğini artırır. Bu tür birleşik fiiller, hem konuşma dilinde hem de yazı dilinde geniş bir kullanım alanına sahiptir.

Özet:

Yardımcı fiille kurulan birleşik fiiller, bir isim veya isim soylu kelimenin bir yardımcı fiille birleşerek yeni bir fiil oluşturmasıyla meydana gelir. Bu fiiller, birleşen kelimelerin anlamlarından bağımsız olarak yeni bir anlam kazanır ve dilde geniş bir kullanım alanına sahiptir. Yardımcı fiillerin en yaygın örnekleri "etmek," "olmak," "kılmak" ve "eylemek" fiilleridir.