Question

Türkiye'nin ovaları hakkında bilgi veriniz.

Answer 1

Türkiye’nin ovaları şu şekildedir:

• Çukurova: Türkiye’nin en büyük ve en verimli ovasıdır. Yüzölçümü 16.000 km²’dir. Seyhan ve Ceyhan nehirleri tarafından alüvyonlarla doldurulmuştur. İçinde pamuk, buğday, mısır, narenciye gibi ürünler yetiştirilir. Adana, Mersin, Osmaniye ve Hatay illerini kapsar.
• İç Anadolu Ovası: Türkiye’nin ikinci en büyük ovasıdır. Yüzölçümü 12.000 km²’dir. Yer kabuğunun çökmesi sonucunda oluşmuştur. İçinde buğday, şeker pancarı, nohut gibi ürünler yetiştirilir. Ankara, Konya, Eskişehir, Aksaray ve Kırıkkale illerini kapsar.
• Bafra Ovası: Türkiye’nin en büyük deltalarından biridir. Yüzölçümü 1.000 km²’dir. Yeşilırmak ve Kızılırmak nehirleri tarafından alüvyonlarla doldurulmuştur. İçinde pirinç, tütün, mısır gibi ürünler yetiştirilir. Samsun ilini kapsar.
• Harran Ovası: Türkiye’nin en eski yerleşim yerlerinden biridir. Yüzölçümü 900 km²’dir. Fırat Nehri tarafından alüvyonlarla doldurulmuştur. İçinde pamuk, buğday, mercimek gibi ürünler yetiştirilir. Şanlıurfa ilini kapsar.
• Antalya Ovası: Türkiye’nin en önemli turizm merkezlerinden biridir. Yüzölçümü 800 km²’dir. Kireçtaşı kayaların aşınması sonucunda oluşmuştur. İçinde narenciye, muz, avokado gibi ürünler yetiştirilir. Antalya ilini kapsar.
• Malatya Ovası: Türkiye’nin en büyük kayısı üretim alanıdır. Yüzölçümü 600 km²’dir. Yer kabuğunun çökmesi sonucunda oluşmuştur. İçinde kayısı, elma, şeftali gibi ürünler yetiştirilir. Malatya ilini kapsar.

Ülkemizde ovalar oluşumlarına göre üç başlık altında incelenir:

1. Tektonik (Çöküntü) Ovalar

Fay hatlarına bağlı olarak ortaya çıkan çöküntü alanlarının, akarsular tarafından taşınan alüvyonlar tarafından doldurulması sonucu oluşan ovalardır.

Bölgelerimize göre tektonik ovalarımızın dağılışı şu şekildedir:

Kuzey Anadolu fay hattında oluşan ovalarımız Marmara bölgesinin güneyi, Karadeniz bölgesi boyunca ve Doğu Anadolu bölgesinin kuzeyinde yer alırlar. Başlıcaları Gönen, İnegöl, Bursa, Yenişehir, Orhangazi, Pamukova, Gemlik, Bolu, Düzce, Tosya, Suluova, Niksar, Taşova, Turhal, Vezirköprü, Erbaa, Erzincan, Erzurum ve Pasinler Ovası şeklindedir. Batı Anadolu fay hattı üzerinde oluşan ovalarımız ise Ege bölgesinde kırık dağlarımızın arasındaki çöküntü alanlarında meydana gelmişlerdir. Kuzeyden güneye doğru şu şekilde sıralanırlar: Bakırçay, Gediz, Küçük Menderes ve Büyük Menderes Ovası. İç Anadolu’da bulunan ovalar ise Ankara, Kayseri, Aksaray, Çubuk, Eskişehir, Develi ve Konya Ovalarıdır. Doğu Anadolu fay hattı üzerinde oluşan başlıca ovalarımız ise Amik, Elbistan, Kahramanmaraş, Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş, Karlıova, Malazgirt ve Erzurum Ovası’dır. Güneydoğu Anadolu da ortaya çıkan başlıca ovalarımız ise genel olarak Suriye sınırı boyunca uzanan Ceylanpınar, Suruç ve Altınbaşak (Birecik) Ovası’dır.

2. Delta Ovaları

Akarsularımızın aşındırarak taşıdığı Alüvyal toprakların denizin fazla derin olmadığı ve akıntıların az bulunduğu yerlerde denizlerimizi doldurması ile oluşan ovalardır. Delta ovası oluşumuna en uygun bölgemiz şelf alanın çok geniş olduğu Ege bölgesi iken delta oluşumunun en zor olduğu bölgelerimiz dağların denize paralel uzandığı şelf alanın dar olduğu Karadeniz ve Akdeniz bölgelerimizdir.

Ülkemizde oluşan başlıca delta ovalarımız şunlardır:

3. Karstik Ovalar

Akdeniz ve Güney Ege bölgesinin daha çok batısında bulunmak üzere karstik arazilerde polye adı verilen çok büyük erime çukurluklarının içlerinin topraklar tarafından doldurulması ile oluşan ovalarımızdır. Karstik ovalarımızın başlıcaları Denizli -Acıpayam Ovası, Antalya–Elmalı ve Korkuteli Ovası, Muğla Ovası ve Burdur – Tefenni ve Karamanlı Ovası’dır.