Question

Yüzey gerilimi ne demektir?

Answer 1

Yüzey gerilimi, bir sıvının yüzey katmanının esnek bir zar gibi davranmasına neden olan fiziksel bir etkidir. Bu etki, sıvı molekülleri arasındaki çekim kuvveti olan kohezyon kuvvetinden kaynaklanır. Sıvının yüzeyindeki moleküller, sıvının içindekilere göre daha az sayıda komşu molekülle çevrilidir. Bu nedenle, yüzeydeki moleküller daha güçlü bir şekilde birbirlerini çeker ve sıvının yüzey alanını minimuma indirir. Yüzey gerilimi, sıvının yüzeyinde birim uzunluğa düşen kuvvet olarak tanımlanır. Birimi N/m veya dyne/cm’dir.

Yüzey gerilimi, doğada ve günlük hayatta pek çok olayda önemli bir rol oynar. Örneğin, bazı böceklerin suyun üzerinde yürümesi veya yüzebilmesi, suyun yüzey geriliminin böceklerin ağırlığını taşıyabilmesinden dolayıdır. Aynı şekilde, toplu iğne gibi küçük ve düz cisimler de suyun yüzeyine dikkatlice yerleştirildiğinde batmazlar. Yüzey gerilimi ayrıca bitkilerde suyun kökten yaprağa taşınmasını ve hayvanlarda kan dolaşımını sağlar. Suyun yüksek yüzey gerilimi, onun damlacıklar halinde akmasına ve küresel şekiller almasına neden olur.

Yüzey gerilimi, sıvının türüne, sıcaklığına ve içine karıştırılan maddelere bağlı olarak değişir. Genellikle sıcaklık arttıkça yüzey gerilimi azalır, çünkü moleküllerin hareketi artar ve kohezyon kuvveti zayıflar. Sabun, deterjan gibi yüzey aktif maddeler de yüzey gerilimini düşürür, çünkü moleküllerin arasına girerek kohezyon bağlarını bozarlar. Bu sayede sıvı daha iyi temizlik yapabilir.