Question

Estetik tavır ne demektir? Örnek veriniz.

Answer 1

Estetik tavır, sanatçının veya sanat deneyimleyicisinin estetik nesneye (sanat eserine) karşı olan tavrıdır. Bu tavrı sergileyen kişi, nesneyi bütün özelliklerinden ayırarak yalnızca kendi varlığı üzerinden bakmayı gerektirir. Estetik tavır, süjenin bir estetik yapı karşısında aldığı bireysel tavırdır ve biricikliği bu tavrın niteliğini özel kılar. Bu tavrı sergileyen kişinin, estetik tavır dışında herhangi bir ereği bulunmamaktadır. Yani kişi, nesneye bakarken salt haz duyma amacıyla bakmaktadır. Kısaca algılamak için algılamaktır. Estetik tavır alma bir bakıma estetik nesnenin kendisini algılarken, yani deneyim sürecinde alınan tavırdır. Sanatın deneyimlendiği sürece sanat olduğu görüşü de bu noktada baskındır. Sanat oluşum sürecini tamamladıktan sonra, süje için bir deneyim nesnesine dönüşmektedir. Estetik tavır da süjenin bu deneyim sırasında takındığı salt deneyim duygusuna hizmet etmektedir. Dolayısıyla estetik tavır faydacı bir anlam taşımaz, herhangi bir işlevselliğe hizmet etmez.

Estetik Tavırın Belirleyici Özellikleri Nelerdir?

1. Duyular yoluyla deneyimlenmektedir.
2. Bilişsel değildir, amaç bilmek değildir.
3. Sahip olma arzusu söz konusu değildir.
4. Esere dair kullanma ya da pratikleştirme amacı bulunmamaktadır.

Estetik Tavır Örneği: Bir Van Gogh tablosunu gözümüzün önüne getirelim. Örneğin, “Yıldızlı Gece” tablosu. Bu tabloya bütün amaçlarımızdan ve bağlamlarımızdan arınarak yalnızca haz almak amacıyla baktığımızda, estetik bir tavır sergilemiş oluruz. Bir başka örnek olarak, Mozart dinlerken tüm sanatsal özellikleri düşünsel süreçleri dışında bırakarak, yalnızca haz almak amacıyla dinlemek de estetik bir tavır almaktır.

Estetik Tavır ve Estetik Yargı Arasındaki Fark Nedir? Estetik tavır ve estetik yargı arasındaki fark, estetik yargıda süjenin estetik nesneye bir beğeni algısıyla bakmasıdır. Estetik yargıda amaç sonuca yönelmektir. Eserin beğenilme ve beğenilmeme eylemi başroldeyken, estetik tavır bu duygulardan ve ‘sonuç’ bölümünden tamamen uzaktır. Estetik tavır sürece odaklanırken, estetik yargı sonuç ile ilgilenmektedir. İki kavram birbiriyle ilişkilidir. Estetik tavır, sürecin kendisini temsil ederken sonuca ulaşan da bir yolculuktur. Estetik tavır ile deneyimlenen eser, salt ve objektif bir yargıya hizmet edebilir. Oluşan gerçek duygu, algı ve beğeni duygusu estetik yargıyı oluşturmaktadır.