Question

“Senyö”, “da capo”, “çoğaltma noktası”, “fine” nedir? Araştıralım.

Answer 1

Müzikte "senyö", "da capo", "çoğaltma noktası" ve "fine" gibi terimler, eserin icrası sırasında tekrarları ve bitiş noktalarını belirten önemli işaretlerdir. Bu terimler, bestecinin eserin yapısını ve akışını nasıl tasarladığını gösterir ve icracılara rehberlik eder. Şimdi bu terimleri detaylı bir şekilde inceleyelim:

1. Senyö (Segno):

"Senyö" (İtalyanca'da "işaret" anlamına gelir), müzik notalarında bir tekrar noktasını işaretlemek için kullanılan bir semboldür. Genellikle bir "S" harfi ve üzerinden geçen bir çizgi ile gösterilir ( veya ).

• Bir müzik parçasında iki senyö işareti varsa, icracı ilk senyö işaretine geldiğinde, ikinci senyö işaretine atlar ve oradan devam eder.
• Bazen "D.S." (Dal Segno) kısaltmasıyla birlikte kullanılır. "D.S." ifadesi, "işaretten" anlamına gelir ve icracıya senyö işaretine dönmesi gerektiğini söyler.

Örnek: Bir eserde, 1. ölçüde bir senyö işareti () ve 8. ölçüde başka bir senyö işareti () olduğunu varsayalım. İcracı 1. ölçüden 7. ölçüye kadar çaldıktan sonra 8. ölçüdeki senyö işaretine geldiğinde, tekrar 1. ölçüdeki senyö işaretine döner ve oradan devam eder.

2. Da Capo (D.C.):

"Da Capo" (İtalyanca'da "baştan" anlamına gelir), bir müzik parçasının başından tekrar çalınması gerektiğini belirten bir ifadedir. Genellikle "D.C." olarak kısaltılır.

• "Da Capo al Fine" (D.C. al Fine) ifadesi, "baştan sona kadar" anlamına gelir ve icracıya eserin başına dönmesini ve "Fine" (bitiş) işaretiyle belirtilen yere kadar çalmasını söyler.
• "Da Capo al Coda" (D.C. al Coda) ifadesi ise, "baştan kuyruğa kadar" anlamına gelir ve icracıya eserin başına dönmesini ve "Coda" işaretiyle belirtilen bölüme atlamasını söyler.

Örnek: Bir eserin sonunda "D.C. al Fine" yazıyorsa, icracı eserin başına döner ve "Fine" yazan yere kadar çalar.

3. Çoğaltma Noktası (Tekrar İşareti):

Çoğaltma noktası veya tekrar işareti, bir ölçünün veya bir bölümün tekrar çalınması gerektiğini gösteren bir semboldür. İki dikey çizgi ve iki nokta ile gösterilir (║: veya :║).

• İki noktanın sağda olduğu (║:) işaret, tekrarın başlangıcını gösterir.
• İki noktanın solda olduğu (:║) işaret ise, tekrarın bitişini gösterir.

Örnek: Bir eserde 4. ölçünün başında ║: ve 8. ölçünün sonunda :║ işareti varsa, icracı 4. ölçüden 8. ölçüye kadar çaldıktan sonra tekrar 4. ölçüye döner ve 8. ölçüye kadar tekrar çalar.

4. Fine:

"Fine" (İtalyanca'da "son" veya "bitiş" anlamına gelir), bir müzik parçasının sonunu veya bitiş noktasını işaretlemek için kullanılan bir kelimedir. Genellikle "D.C. al Fine" veya "D.S. al Fine" gibi ifadelerle birlikte kullanılır.

Örnek: Bir eserde "D.C. al Fine" yazıyorsa ve 12. ölçünün altında "Fine" yazıyorsa, icracı eserin başına döner ve 12. ölçüye kadar çalar ve orada bitirir.

Özetle:

• Senyö (Segno): Belirli bir noktadan başka bir noktaya atlamak için kullanılan bir işarettir.
• Da Capo (D.C.): Eserin başından tekrar çalınması gerektiğini belirtir.
• Çoğaltma Noktası (Tekrar İşareti): Bir ölçünün veya bölümün tekrar çalınması gerektiğini gösterir.
• Fine: Eserin sonunu veya bitiş noktasını işaretler.

Bu terimlerin doğru anlaşılması ve uygulanması, müzik eserlerinin doğru bir şekilde icra edilmesi için önemlidir. Bu işaretler sayesinde, müzik eserleri daha karmaşık bir yapıya sahip olabilir ve bestecinin istediği tekrarlar ve atlamalar doğru bir şekilde gerçekleştirilir.