Question

Milli Aşireti ayaklanması nedir? Neden çıkmıştır?

Answer 1

Milli Aşireti Ayaklanması (1920), Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, özellikle Urfa, Mardin ve Siverek civarında gerçekleşmiş bir isyandır. Milli Aşireti, Osmanlı döneminde önemli bir Kürt aşiretiydi ve 1920'de Ankara Hükûmeti'ne karşı ayaklanmıştır.

---

Ayaklanmanın Nedenleri:

1. Özerklik ve Bağımsızlık Talepleri:

   • Milli Aşireti, Osmanlı döneminde bazı ayrıcalıklara sahipti ve yeni Türkiye yönetiminden de özerklik talep ediyordu.
   • Sevr Antlaşması’nda Kürtlere özerklik verilmesi yönündeki maddeler bazı aşiretleri harekete geçirdi.

2. Fransızların Destek Arayışı:

   • O dönemde Fransızlar, Güneydoğu Anadolu’yu işgal etmeye çalışıyordu.
   • Milli Aşireti, Fransızlarla anlaşarak onlardan destek alabileceğini düşündü.

3. Ankara Hükûmeti’ne Karşı Güvensizlik:

   • Ankara Hükûmeti, merkezi otoriteyi güçlendirmek istiyordu ve bu, aşiretlerin gücünü zayıflatıyordu.
   • Aşiret, eski düzenin devam etmesini istiyordu ve yeni yönetimin kendilerine baskı uygulayacağını düşündü.

4. Vergi ve Askerlik Yükümlülükleri:

   • Ankara Hükûmeti, Milli Mücadele kapsamında asker toplamaya ve vergileri artırmaya başlamıştı.
   • Aşiretler, kendi savaşçılarının bağımsız kalmasını istiyordu ve bu duruma karşı çıktı.

---

Ayaklanmanın Gelişimi ve Bastırılması:

• Ayaklanma, 1920 yılı ortalarında başladı.
• Milli Aşireti, bölgedeki devlet güçlerine saldırılar düzenledi ve kısa süreliğine bazı yerleri ele geçirdi.
• Ankara Hükûmeti, isyanı bastırmak için kuvvet gönderdi.
• Ayaklanma, 1921 yılında kesin olarak bastırıldı.
• Ayaklanmanın liderleri Suriye'ye kaçtı ve orada Fransız mandası altındaki topraklarda yaşamaya devam etti.

---

Sonuçları:

• Milli Aşireti bölgedeki etkisini kaybetti ve dağıldı.
• Ankara Hükûmeti, bölgedeki aşiret yapısını zayıflatmak için daha fazla önlem aldı.
• Bölgede devlet otoritesi güçlendi.

Milli Aşireti Ayaklanması, Cumhuriyetin kuruluş sürecinde yaşanan ilk Kürt isyanlarından biri olarak kabul edilir ve ilerleyen yıllarda çıkan diğer ayaklanmaların öncülerinden biri olmuştur.