İfadelerinden hangilerine ulaşılabilir?

Question

 Bu soruyu ayrıntılı olarak açıklayabilecek olan var mı? Ben bu soruda niye hata yapmışım? Cevap E miş sebebi nedir? Rica etsem açıklar mısınız? Ayrıca viyadük kavramını açıklar mısınız?

Answer 1

Öncelikle soruda verilen 4 bilgiyi ve bu bilgilerin coğrafi alt yapısını incelememiz gerekiyor:

1. "İsviçre'de viyadükler yaygındır."

   • Neden? İsviçre, Alp Dağları üzerinde kurulu, son derece dağlık ve engebeli bir ülkedir. Bu engebeli arazi (fiziki faktör), ulaşımı sağlamak için vadilerin üzerinden köprüler (viyadükler) yapılmasını zorunlu kılmıştır. Viyadük yapımı yüksek teknoloji ve maliyet gerektirir.

2. "Çin'in doğusunda demiryolu ağı batısından daha yoğundur."

   • Neden? Çin'in doğusu alçak ovalardan oluşur, nüfus yoğundur ve sanayi gelişmiştir. Batısı ise Himalayalar, Tibet Platosu ve Gobi Çölü gibi dağlık, engebeli ve çöl alanlarından (fiziki faktörler) oluşur ve nüfus seyrektir. Düz araziye demiryolu yapmak, dağlık araziye yapmaktan daha kolay ve ucuzdur.

3. "Japonya'da deniz doldurularak havaalanları yapılmıştır."

   • Neden? Japonya dağlık bir ada ülkesidir ve düz arazi (ova) çok azdır. Nüfusun yoğun olduğu yerlerde havaalanı gibi devasa düz alan gerektiren yapılar için yer bulmak imkansıza yakındır. Bu yer darlığı (fiziki faktör) nedeniyle, yüksek teknoloji kullanarak denizi doldurmuş ve yapay adalar üzerine havaalanları (örneğin Kansai Havaalanı) inşa etmişlerdir.

4. "Hollanda'da karayolu yapım maliyeti düşüktür."

   • Neden? Hollanda, topraklarının çok büyük bir kısmı deniz seviyesinin altında olan, son derece düz (engebesiz) bir ülkedir. Bu düzlük (fiziki faktör), yol yapımında kazı, tünel veya viyadük ihtiyacını ortadan kaldırır, bu da maliyetleri düşürür.

Değerlendirilmesi İstenen İfadeler:

Şimdi bu bilgilere dayanarak hangi ifadelerin söylenebileceğine bakalım:

• I. Fiziki faktörler ulaşım faaliyetlerini etkilemektedir.

  • Tüm örnekler (İsviçre'nin dağları, Çin'in doğu/batı farkı, Japonya'nın yer darlığı, Hollanda'nın düzlüğü) doğrudan fiziki faktörlerin (yer şekilleri, engebe) ulaşıma (viyadük, demiryolu ağı, havaalanı yeri, yol maliyeti) nasıl etki ettiğini göstermektedir. Bu ifade kesinlikle söylenebilir.

• II. Ülkelerin gelişmişlik seviyesi alternatif ulaşım faaliyetlerini geliştirmiştir.

  • İsviçre'nin viyadükler inşa edebilmesi ve Japonya'nın denizi doldurarak havaalanı yapabilmesi, bu ülkelerin yüksek mühendislik bilgisi, teknolojisi ve sermayesi, yani "gelişmişlik seviyesi" sayesinde mümkün olmuştur. Dağlık bir yerde "viyadük", yer olmayan bir yerde "deniz dolgusu" birer alternatif çözümdür. Bu ifade söylenebilir.

• III. Teknolojik gelişmeler ulaşımdaki doğaya bağımlılığı azaltmıştır.

  • Normalde doğa (dağlar) İsviçre'de ulaşıma engel olur. Ancak teknoloji (viyadük), bu engele olan bağımlılığı azaltır ve ulaşımı mümkün kılar.

  • Normalde doğa (yer darlığı) Japonya'da havaalanı yapımını engeller. Ancak teknoloji (deniz dolgusu), düz araziye (doğa) olan bu bağımlılığı ortadan kaldırmıştır. Bu ifade de söylenebilir.

Cevap:

Verilen dört bilgiden yola çıkarak her üç ifadeye de (I, II ve III) ulaşabiliyoruz.

Bu nedenle doğru cevap E) I, II ve III'tür.

---

Viyadük, en basit anlatımıyla, bir karayolunu veya demir yolunu genellikle bir vadinin veya iki yüksek nokta arasındaki derin bir boşluğun üzerinden geçiren uzun bir köprü yapısıdır.

Viyadüğü normal köprülerden ayıran en önemli şey genellikle bir su kütlesini (nehir, deniz) aşmak için değil de, bir arazi engelini aşmak için kullanılmasıdır.

Sorudaki İsviçre örneğini düşünürsek, orası Alp Dağları nedeniyle çok engebeli bir ülkedir. Yolların sürekli olarak dağlara tırmanıp derin vadilere inmesi hem çok maliyetli hem de ulaşımı çok yavaşlatır. Bunun yerine, mühendisler derin bir vadinin iki yakasına yüksek ayaklar (sütunlar) inşa eder ve yolu bu ayakların üzerinden düz bir hat şeklinde geçirirler. İşte bu yapıya viyadük denir. Aklınızda kalacak şekilde toparlarsak; viyadükler, arazinin çok engebeli olduğu yerlerde ulaşımı kesintisiz ve düz bir seviyede sürdürebilmek için inşa edilen yüksek ve uzun köprülerdir.

---