Question

Paris Barış Konferansında İngiltere Akdeniz’de kendisine rakip olacak bir devlet istemiyordu. Bu yüzden daha önce gizli antlaşmalarda İtalya’ya verilmesi planlanan Batı Anadolu Yunanistan’a verilmiş, İtalya ve İngiltere arasında görüş ayrılıkları çıkmıştır. Bu durum Kurtuluş Savaşına nasıl tesir etmiş olabilir? Değerlendiriniz

Answer 1

Paris Barış Konferansı'nda İtilaf Devletleri arasında yaşanan bu anlaşmazlık, Kurtuluş Savaşı'nın gidişatını Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti lehine etkileyen önemli bir diplomatik gelişme olmuştur. İtilaf Devletleri bloğu arasındaki bu çatlak, onların Anadolu'daki işgal hareketlerinde ortak bir politika izlemelerini engellemiştir.

İtalya, kendisine vadedilen İzmir ve Batı Anadolu'nun Yunanistan'a verilmesiyle büyük bir hayal kırıklığı yaşamış ve İtilaf Devletleri'ne, özellikle de İngiltere'ye karşı küskün bir tutum sergilemiştir. Bu durumun Kurtuluş Savaşı'na doğrudan yansımaları olmuştur. İtalya, işgal ettiği Güneybatı Anadolu (Antalya, Konya, Muğla gibi) bölgelerde diğer İtilaf Devletleri gibi sert bir işgal politikası gütmemiştir. Yunan ordusunun veya Fransızların aksine, İtalyan birlikleri ile Türk millî kuvvetleri (Kuva-yi Milliye ve düzenli ordu) arasında ciddi ve büyük çaplı çatışmalar yaşanmamıştır.

Bu pasif tutum, TBMM Hükümeti için büyük bir askeri avantaj sağlamıştır. Batı Cephesi'nde Yunanistan'a, Güney Cephesi'nde ise Fransa'ya karşı yoğun bir mücadele verilirken, İtalyan işgal bölgesinde bir cephe açılmamış olması, Türk ordusunun bütün gücünü asıl tehlike olan Yunan ilerleyişine yöneltmesine olanak tanımıştır.

İlerleyen süreçte, özellikle Sakarya Meydan Muharebesi'ndeki Türk zaferinden sonra İtalya, Anadolu'daki hedeflerine ulaşamayacağını anlamıştır. TBMM'nin başarısını gören ve müttefiklerine olan kızgınlığı devam eden İtalya, Anadolu'dan çekilen ilk İtilaf Devleti olmuştur. İtalya'nın çekilmesi, İtilaf bloğunun fiilen parçalandığını göstermiş, Fransa'yı da TBMM ile Ankara Antlaşması'nı imzalayarak çekilmeye teşvik etmiş ve İngiltere ile Yunanistan'ı Anadolu'da yalnız bırakmıştır. Hatta İtalya'nın çekilirken bıraktığı bazı silah ve mühimmatın Türk ordusunun eline geçmesi de askerî açıdan fayda sağlamıştır.