Question

9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 145, 146 Cevapları - Evrensel İletişim Yayınları

Answer 1

4. ÜNİTE, 1. BÖLÜM SÜREÇ DEĞERLENDİRME

1. Mutfaklarda ısıtma amaçlı kullanılan doğal gazın sıvı hâle getirilme zorluğu nereden kaynaklanır? Bu zorluğu doğal gazın molekül yapısına bağlı olarak açıklayınız.

Mutfaklarda ısıtma amaçlı kullanılan doğal gazın sıvı hâle getirilme zorluğu, moleküller arasında çok fazla boşluk olmasından kaynaklanır. Doğal gazın ana bileşeni olan metan (CH₄) molekülü, tekli bağlar ile birbirine bağlı dört hidrojen atomu ve bir karbon atomundan oluşur. Bu molekül yapısı nedeniyle, metan molekülleri arasında çok zayıf olan London kuvvetleri vardır. Bu kuvvetler, molekülleri bir arada tutmak için yeterli değildir. Bu nedenle, doğal gazı sıvılaştırmak için yüksek basınçlarda bile çok düşük sıcaklıklara ihtiyaç vardır.

2. Su döngüsünde, doğada bulunan su molekülleri hangi fiziksel hâlde bulunabilir? Su döngüsü doğada hangi sonuçları oluşturmaktadır?

Su döngüsünde, doğada bulunan su molekülleri sıvı, katı (buz) ve buhar olmak üzere üç fiziksel hâlde bulunabilir. Su döngüsü, sınırlı miktarda bulunan suyun korunmasında önemli role sahiptir. Su döngüsü sayesinde, suyun ısı ve enerji değişimini sağlar, iklimi etkiler, toprağı tatlı su ile doldurur, mineralleri taşır ve erozyon ve sedimantasyon gibi süreçlerle Dünya’nın jeolojik özelliklerinin yeniden şekillendirilmesinde rol oynar.

3. Havadan elde edilen maddeler hangi alanlarda kullanılmaktadır? Açıklayınız.

Havadan elde edilen maddeler, başta oksijen ve azot olmak üzere, çeşitli alanlarda kullanılmaktadır. Oksijen, solunum, yanma, metalürji, sağlık, su arıtma gibi alanlarda kullanılır. Azot ise gübre, kimya, ilaç, gıda koruma, soğutma gibi alanlarda kullanılır. Havadan elde edilen diğer maddeler arasında helyum, argon, neon, kripton, ksenon ve radon gibi soy gazlar vardır. Bu gazlar da aydınlatma, balon, lazer, kaynak, tıp gibi alanlarda kullanılır.

4. Soğutucu akışkanlar, hangi özelliklerinden dolayı klima ve buzdolaplarında kullanılır?

Soğutucu akışkanlar, oda sıcaklığına yakın sıcaklıklarda kolayca buharlaştırılabilir ve yoğunlaştırılabilir olduklarından dolayı klima ve buzdolaplarında kullanılır. Soğutucu akışkanlar, buzdolabının içine veya klimanın soğutma ünitesinin içine gaz halinde gönderilir. Burada sıvı hale geçerken ısıyı emer ve ortamı soğutur. Daha sonra kompresör yardımıyla yüksek basınç altında dışarıya gönderilir. Burada gaz haline geçerken ısıyı verir ve ortamı ısıtır. Bu şekilde soğutucu akışkanlar, ısı transferi sağlayarak soğutma işlemini gerçekleştirir.

5. Aşağıdaki cümlelerin sonundaki kutucuklara ifade doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

(D) a. Maddenin hâllerinden en son belirlenen hâl plazma hâlidir. //Referans kitabımıza göre maddenin son belirlenen hali plazma halidir. Verilen önerme doğrudur.
(D) b. Su bileşiğinde belirli bir basınçta erime noktasının 0°C, kaynama noktasında 100°C olmasında moleküller arasındaki hidrojen bağları belirleyicidir. // Su bileşiğinde belirli bir basınçta erime noktasının 0°C, kaynama noktasının 100°C olmasında moleküller arasındaki hidrojen bağları belirleyicidir. Verilen önerme doğrudur.
(Y) c. Dünya üzerindeki sıcaklık değerleri suyun sadece katı ve sıvı hâlde bulunmasına izin verir. // Dünya'nın çeşitli yerlerinde suyu gaz halinde görebiliyoruz, bu yüzden verilen önerme yanlıştır.
(D) ç. Likit natürel gazın sıvılaştırılması likit petrol gazına göre daha zor koşullarda gerçekleşir. // LNG'nin sıvılaştırılması LPG'nin sıvılaştırılmasından daha zordur. LPG 1 atm basınçta 0 °C sıcaklıkta sıvılaşırken LNG 1 atm basınçta -163 °C sıcaklığında sıvılaşan bir gazdır.
(D) d. Buzdolabı veya klimalarda kullanılan gazlara soğutucu akışkanlar denir. // Buzdolabı ve klimaların döngülerinde soğutucu akışkanlar bulunur. Verilen önerme doğrudur.

6. Aşağıda verilen cümlelerdeki noktalı yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.

a. Azot (N2) ve oksijen (O2) gazları çoğunlukla en bol bulunduğu yer olan atmosferden elde edilir.
b. Deodorant kutuları içinde bulunan sıvıyı dışarıya püskürtmeye yarayan gazlara itici gazlar denir.
c. Su döngüsünde doğal bir danıtma işlemi gerçekleşir.
ç. Su 1 atmosfer basınçta 0°C ve üzerindeki sıcaklıklarda sıvı ve gaz hâlinde bulunabilir.
d. Suyun farklı fiziksel hâllerde olmasında etkin olan etkileşimler molekülel arası etkileşimlerdir.

7. Hava ile ilgili;
I. Yapısında bulunduğu bölgeye göre farklı oranlarda birçok gaz vardır.
II. Yapısında hacimce yüzdesi en çok olan gaz oksijen (O2) gazıdır.
III. Soğutularak bileşenlerine ayrıştırılabilir.
yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

Verilen önermelerden;

Doğrudur, hava kirliliğinin olduğu yerlerde havada farklı gazları "ideal hava"dan farklı olarak gözlemleriz.
Yanlıştır, havada hacimde en büyük yüzdeye sahip olan gaz azot gazıdır.
Doğrudur, soğutarak ve yüksek basınca maruz bırakarak havayı sıvılaştırabiliyor ve bileşenlerine ayırabiliyoruz.
Sorunun doğru cevabı "C" seçeneğinde verilmiştir.

8. Su döngüsü ile ilgili;
I. Suyun temizlenmesini sağlar.
II. Döngünün oluşumu sıcaklık değişimlerine bağlıdır.
III. Döngü sırasında katı, sıvı ve gaz hâle rastlanır. yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

Su döngüsü ile ilgili verilen önermelerden;

Doğrudur, su döngüsü sayesinde kirli su karışımından sadece su buharlaşır ve geri döner.
Doğrudur, su döngüsü yeryüzündeki sıcaklıkların değişmeleriyle ilişkilidir.
Doğrudur, döngü sırasında su önce buharlaşır (gaz) ve yükselir, sonra da yağmur (sıvı) veya dolu, kar (katı) halinde yeryüzüne geri döner, suyun 3 halini de gözlemleriz.
Verilen önermelerin hepsi doğru olduğundan sorunun doğru cevabı "E" seçeneğidir.

9. LPG ile ilgili;
I. Yanıcıdır, propan ve bütan gazlarından oluşur.
II. Gaz hâli ile taşınması çok kolaydır.
III. Açılımı “likit petrol gazı”dır.
yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

LPG ile alakalı verilen bilgilerden:

Doğrudur, LPG yanıcı bir gazdır ve propan ile bütan LPG'nin bileşenleridir.
Yanlıştır, LPG sıvı halden gaz hale geçtiğinde 300-600 kat arası genleşir, bunu evinize gelecek 1 tüpteki sıvının evin hacmi kadar yer kaplaması gibi düşünebilirsiniz.
Doğrudur, LPG likit petrol gazı kelimelerinin baş harflerinden oluşturulmuş bir kısaltmadır.
Yaptığımız çıkarımlara göre sorunun doğru cevabı "D" şıkkıdır.

10. Deodorantlarla ilgili;
I. İçinde basınçlı gaz bulunduğundan basınca dayanıklı metal kutular içinde bulunurlar.
II. Sıvı üzerindeki gazın genleşme özelliği fazla olmalıdır.
III. Yapılarında itici gazlar bulunur.
yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

Deodorantlarla ilgili verilen önermelerden;

Doğrudur, Deodorantların içinde basınçlı gaz bulunur ve basınca dayanıklı metal kutularıyla satılırlar.
Doğrudur, sıvı ne kadar iyi genleşiyorsa daha kuvvetli bir püskürme gözlemlenir.
Doğrudur, deodorant paketlerinde itici gazlar bulunmaktadır, kapağına bastırdığınızda bu sayede püskürürler.
Yaptığımız çıkarımlara göre sorunun doğru cevabı "E" şıkkında verilmiştir.