Birleşik zamanlı fiiller, bir fiilin birden fazla kip eki almasıyla oluşan fiillerdir. Birleşik zamanlı fiillerin oluşması, iki kip ekinin yan yana gelmesi anlamına gelir. Birleşik zamanlı fiillerde ikinci kip eki her zaman ek fiil olacaktır.
Birleşik zamanlı fiillerin çeşitleri ve örnekleri aşağıdaki gibidir:
-
Hikâye Birleşik Zamanlı Fiiller: Basit zamanlı fiillere ek fiilin görülen geçmiş zaman eki “idi” getirilerek yapılır. Örneğin, “Eve geldiğimde halen uyuyordum.” (uyu-yor-idi) cümlesinde “uyumak” fiili şimdiki zaman kip eki nden sonra ikinci kip eki olarak bilinen geçmiş zaman kip eki ni de aldığı için birleşik çekimli eylemdir.
-
Rivayet Birleşik Zamanlı Fiiller: Basit zamanlı fiillere ek fiilin duyulan geçmiş zaman eki “imiş” getirilerek yapılır. Örneğin, “İsmail Beyler yarın bize gelecekmiş.” (gel-ecek-imiş) cümlesinde “gelmek” fiili gelecek zaman kip eki nden sonra ikinci kip eki olarak öğrenilen geçmiş zaman kip eki ni de aldığı için birleşik çekimli eylemdir.
-
Şartlı Birleşik Zaman: Fiilin, herhangi bir kip eki nden sonra şart kipini aldığı durumlara denir. Örneğin, “Bizi dinliyorsa ne dediğimizi anlamıştır.” cümlesinde “dinliyorsa” (dinliyor-ise) birleşik zamanlı bir fiildir.
Birleşik zamanlı fiiller, birleşik yapılı fiillerle karıştırılmamalıdır. Birden fazla fiilin bir araya gelerek oluşturduğu birleşik fiiller, fiilin yapı özelliğini gösterir. Birleşik zamanlı fiiller ise, fiilin çekimlenirken kaç tane kip / zaman eki aldığını göstermek için kullanılır. Örneğin, “Gülmüştüm, yapıyorduk, gelmeliydin, bakarsan” (birleşik zamanlı fiil) cümlelerindeki fiiller birleşik zamanlı fiillerdir.
