Question

11. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 78 Cevapları - Meb Yayınları

Answer 1

ÜNİTEYE BAŞLARKEN

1. Gazlarla ilgili aşağıda verilen soruları cevaplayınız.

a) Esnek bir balonda bulunan gazın sıcaklığı artırıldığında esnek balonda nasıl değişme olur?
Cevap: Esnek bir balonda bulunan gazın sıcaklığı artırıldığında, gazın tanecikleri daha hızlı hareket etmeye ve daha fazla kinetik enerji kazanmaya başlar. Bu da gazın hacminin artmasına neden olur. Gazın hacmi ile sıcaklığı arasında doğru orantı vardır. Bu yüzden esnek balon da gazın hacmine uyum sağlamak için genişler ve şişer. Esnek balonun hacmi de sıcaklıkla doğru orantılı olarak artar.

Tam tersi durumda, yani esnek bir balonda bulunan gazın sıcaklığı azaltıldığında, gazın tanecikleri daha yavaş hareket etmeye ve daha az kinetik enerji kaybetmeye başlar. Bu da gazın hacminin azalmasına neden olur. Gazın hacmi ile sıcaklığı arasında doğru orantı vardır. Bu yüzden esnek balon da gazın hacmine uyum sağlamak için daralır ve küçülür. Esnek balonun hacmi de sıcaklıkla doğru orantılı olarak azalır.

b) Celcius cinsi sıcaklık hangi harf ile sembolize edilir?
Cevap: Celcius cinsi sıcaklık, Uluslararası Birim Sistemi (SI) tarafından tanımlanmıştır ve birim sembolü °C ile gösterilir. Celcius sıcaklık birimi, Fahrenheit ve Kelvin gibi diğer sıcaklık birimleriyle karşılaştırılabilir. Celcius sıcaklık birimi, İsveçli astronom Anders Celsius tarafından geliştirilmiştir ve öncelikle Santigrad olarak adlandırılmıştır. Celcius ölçeğine göre, suyun donma noktası 0 °C, kaynama noktası ise 100 °C olarak tanımlanmıştır.

c) oC birimiyle verilen sıcaklığı Kelvin birimine çevirmek için hangi işlem yapılmalıdır?
Cevap: ^oC birimiyle verilen sıcaklığı Kelvin birimine çevirmek için 273.15 sayısı eklenmelidir. Bu işlem, Celsius ve Kelvin ölçekleri arasındaki ilişkiyi yansıtır. Celsius ölçeğindeki sıfır (0 °C), 273.15 K’ya eşittir ve 1 °C’lik bir sıcaklık farkı, 1 K’lık bir sıcaklık farkına eşittir. Bu yüzden, oC birimiyle verilen sıcaklığı Kelvin birimine çevirmek için aşağıdaki formül kullanılabilir:

$$T(K)=T(°C)+273.15$$

Burada T(K) Kelvin cinsinden sıcaklığı, T(°C) ise Celsius cinsinden sıcaklığı gösterir.

Örneğin, 25 °C’lik bir sıcaklık, Kelvin cinsinden şöyle hesaplanabilir:

$$T(K)=25+273.15=298.15$$

Bu da 25 °C’nin 298.15 K’ya eşit olduğu anlamına gelir.

ç) Kelvin cinsinden verilen sıcaklık birimi hangi harf ile sembolize edilir?
Cevap: Kelvin cinsinden verilen sıcaklık birimi, K harfi ile sembolize edilir. Kelvin, Uluslararası Birim Sistemi (SI) tarafından tanımlanmış temel sıcaklık ölçüsü birimidir. Kelvin, mutlak sıfır sıcaklığına dayanan bir sıcaklık ölçeği olarak bilinir ve diğer sıcaklık ölçeklerine göre farklı bir ölçüm yöntemi kullanır. Kelvin’in ismi, termodinamikteki mutlak sıfır kavramını ilk defa gazlardan tüm maddelere uygulayan İskoç asıllı bilim insanı Lord Kelvin’den gelir.

d) 1 mol gaz normal şartlarda ve standart (oda) koşullarda kaç litre hacim kaplar? Aradaki farkın nedenini yazınız.
Cevap: 1 mol gaz normal şartlarda ve standart (oda) koşullarda farklı hacimler kaplar. Normal şartlar, sıcaklığın 0 °C ve basıncın 1 atm olduğu ortamları ifade eder. Standart (oda) koşullar ise sıcaklığın 25 °C ve basıncın yine 1 atm olduğu ortamları ifade eder.

Normal şartlarda 1 mol gaz yaklaşık olarak 22,4 L hacim kaplar. Standart (oda) koşullarında ise 1 mol gaz yaklaşık 24,5 L hacme sahiptir.

Aradaki farkın nedeni, sıcaklığın gazların hacmi üzerindeki etkisidir. Sıcaklık arttıkça, gaz moleküllerinin kinetik enerjisi ve hareket hızı da artar. Bu da gazın daha fazla genleşmesine ve daha fazla hacim kaplamasına neden olur. Bu yüzden, normal şartlardaki 0 °C’den standart (oda) koşullardaki 25 °C’ye sıcaklık artışı, gazın hacminin de artmasına sebep olur.

e) Cam veya çelik kapta bulunan gazın sıcaklığı artırıldığında hacminde değişiklik olur mu? Nedenini açıklayınız.
Cevap: Cam veya çelik kapta bulunan gazın sıcaklığı artırıldığında hacminde değişiklik olmaz. Çünkü cam veya çelik kap, gazın genleşmesine izin vermeyen sabit hacimli bir kap olarak kabul edilir. Gazın hacmi, kap içindeki basınçla doğru orantılıdır. Bu yüzden, gazın sıcaklığı artırıldığında, gaz moleküllerinin kinetik enerjisi ve hareket hızı da artar. Bu da gazın basıncının artmasına neden olur. Fakat gazın hacmi sabit kaldığı için, gazın hacminde değişiklik olmaz.

f) Esnek bir balonda bulunan gazın sıcaklığı artırıldığında basınç değişimi nasıl olur?
Cevap: Esnek bir balonda bulunan gazın sıcaklığı artırıldığında, gazın tanecikleri daha hızlı hareket etmeye ve daha fazla kinetik enerji kazanmaya başlar. Bu da gazın hacminin artmasına neden olur. Gazın hacmi ile sıcaklığı arasında doğru orantı vardır. Bu yüzden esnek balon da gazın hacmine uyum sağlamak için genişler ve şişer. Esnek balonun hacmi de sıcaklıkla doğru orantılı olarak artar.

Tam tersi durumda, yani esnek bir balonda bulunan gazın sıcaklığı azaltıldığında, gazın tanecikleri daha yavaş hareket etmeye ve daha az kinetik enerji kaybetmeye başlar. Bu da gazın hacminin azalmasına neden olur. Gazın hacmi ile sıcaklığı arasında doğru orantı vardır. Bu yüzden esnek balon da gazın hacmine uyum sağlamak için daralır ve küçülür. Esnek balonun hacmi de sıcaklıkla doğru orantılı olarak azalır.

g) Cam veya çelik kapta bulunan gazın sıcaklığı artırıldığında basıncında değişim olur mu? Nedenini açıklayınız.
Cevap: Cam veya çelik kapta bulunan gazın sıcaklığı artırıldığında basıncında değişim olur. Çünkü cam veya çelik kap, gazın genleşmesine izin vermeyen sabit hacimli bir kap olarak kabul edilir. Gazın basıncı, kap içindeki hacimle ters orantılıdır. Bu yüzden, gazın sıcaklığı artırıldığında, gaz moleküllerinin kinetik enerjisi ve hareket hızı da artar. Bu da gazın basıncının artmasına neden olur. Fakat gazın hacmi sabit kaldığı için, gazın basıncında değişim olur.

2. Aşağıda maddenin gaz hâli ile ilgili bazı özellikler verilmiştir. Cümlelerdeki boşlukları uygun sözcüklerle doldurunuz.

a) Gaz tanecikleri arasındaki boşluk katı ve sıvı hâle göre daha fazladır.
b) Gazların yoğunluğu katı ve sıvılara göre daha küçüktür.
c) Maddenin en düzensiz hâli olan gazların tanecikleri titreşim, öteleme ve dönme hareketi yapar.
ç) Sıkıştırılabilir ve akışkan özellikteki gazların belirli hacim ve şekli yoktur.

3. Aşağıdaki esnek balonlarda bulunan He, O2, SO2 ve NH3 gazları aynı koşullarda eşit hacim kaplamaktadır. Balonlarda bulunan gazların mol sayısı, tanecik sayısı ve kütle niceliklerinden hangisi ya da hangileri eşit olur?
Cevap: Hepsi eşit olur.

4. Aşağıdaki tabloda gazların davranışlarını etkileyen özellikleri tanımlayarak bu özellikler ile ilgili istenen bilgileri tablodaki boşluklara yazınız.

Özellik	Tanım	Sembol	En Çok Kullanılan Birim
Sıcaklık	Maddenin art kinetik enerjisi	°C	K
Basınç	Birim yüzeye uygulanan kuvvet	P	atm
Hacim	Bir maddenin kapladığı alan	V	L(m')
Miktar	Bir maddenin kütle/özgün oranı	mol	mol