Question

Ökaryot kromozomlarında prokaryot kromozomlarına oranla daha ileri seviyede katlanma organizasyonları gözlenir. Bu durumun nedenini açıklayınız. Görselden ve metinden faydalanarak ökaryotik bir hücrede genetik materyalin büyükten küçüğe doğru organizasyon aşamalarını sıralayınız.

Answer 1

Ökaryot kromozomlarında prokaryot kromozomlarına oranla daha ileri seviyede katlanma organizasyonları gözlenir. Bu durumun nedeni, ökaryotların genetik materyalinin çok daha büyük ve karmaşık olmasıdır. Ökaryotik DNA, hücrenin bölünme dönemlerinde kromozom olarak adlandırılan doğrusal tomarlar hâline dönüşür. Bunlar çekirdeğin bölünmesi sırasında kopyalanıp mikrotüpçükler tarafından çekilirler. Prokaryotlarda ise genetik materyal, zarla çevrili olmayan, nükleoid adı verilen, genellikle kovalent bağla bağlanarak dairesel halde bulunan tek bir DNA molekülünden meydana gelir. Prokaryotlarda kromozom katlanması daha basit ve düzensizdir.

Ökaryotik bir hücrede genetik materyalin büyükten küçüğe doğru organizasyon aşamalarını şöyle sıralayabiliriz:

• Kromozom: DNA ve histon proteinlerinden oluşan, hücre bölünmesi sırasında görülen yapı.
• Kromatin: Kromozomun gevşek haldeki formu, DNA ve histon proteinlerinden oluşur.
• Nükleozom: Kromatinin temel yapı birimi, DNA’nın histon proteinleri etrafında sarılmasıyla oluşur.
• DNA: Genetik bilgiyi taşıyan nükleik asit molekülü.
• Baz çifti: DNA’nın iki zincirini bir arada tutan adenin-timin veya guanin-sitozin ikilisi.