Question

Lozan Barış Antlaşması’nın Boğazlar konusundaki kararını Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile karşılaştırarak Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin önemini açıklayınız.

Answer 1

Lozan Barış Antlaşması’nın Boğazlar konusundaki kararını Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile karşılaştırarak Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin önemini açıklamak için şunları söyleyebilirsiniz:

• Lozan Barış Antlaşması, 1923’te imzalanmış ve Boğazların statüsünü geçici olarak belirlemiştir. Buna göre, Boğazlar uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecek, Türkiye Boğazların her iki yakasında da asker bulundurmayacak ve savaş gemilerinin geçişi tonaja tabi tutulacaktır.
• Montrö Boğazlar Sözleşmesi ise 1936’da imzalanmış ve Boğazların statüsünü kalıcı olarak değiştirmiştir. Buna göre, Türkiye Boğazlar üzerinde tam kontrol hakkı elde etmiş, barış zamanı sivil gemilerin özgürce geçişini garantilemiş ve Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkelere ait savaş gemilerinin geçişini sınırlamıştır.
• Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin önemi, Türkiye’nin egemenlik ve güvenlik çıkarlarını koruması, Karadeniz’i bir barış denizi haline getirmesi ve Türkiye’yi II. Dünya Savaşı’ndan uzak tutmasıdır.