Question

Her madde katı, sıvı, gaz ve plazma hâline getirilebilir mi? Neden?

Answer 1

Her madde katı, sıvı, gaz ve plazma hâline getirilebilir, ancak bunun için belirli koşulların sağlanması gerekir. Bir maddenin hâl değiştirmesi için ısı alması veya vermesi gerekir. Isı alarak veya vererek bir hâlden başka bir hâle geçmeye hâl değişimi denir. Örneğin, buz ısı alarak eriyip suya dönüşür. Su da ısı alarak buharlaşır veya kaynar. Buhar da ısı alarak plazma hâline geçebilir. Bu değişimlerin tersi de mümkündür. Yani plazma ısı vererek buhara, buhar ısı vererek suya, su da ısı vererek buza dönüşebilir. Ancak her maddenin erime sıcaklığı, kaynama sıcaklığı ve iyonizasyon sıcaklığı farklıdır. Bazı maddeler çok yüksek sıcaklıklarda eriyip kaynarken, bazıları çok düşük sıcaklıklarda eriyip kaynar. Ayrıca bazı maddeler aradaki sıvı hâli atlayarak doğrudan katı hâlden gaz hâline veya gaz hâlden katı hâle geçebilir. Bu olaylara süblimleşme ve kırağılaşma denir. Örneğin, iyot katı hâlden doğrudan gaz hâline geçer. Buz da gaz hâlden doğrudan katı hâle geçebilir. Bu nedenle her maddeyi katı, sıvı, gaz ve plazma hâline getirmek için farklı yöntemler kullanmak gerekir.