Question

Orhun Kitabeleri Nedir?

Answer 1

Orhun Kitabeleri, Göktürkler tarafından yazılmış ve Eski Türkçe’nin bilinen ilk örneklerini içeren taş kitabelerdir. Orhun Kitabeleri üç tanedir. Bunlar ise; Bilge Kağan Yazıtı, Kültigin Yazıtı ve Tonyukuk Yazıtı’dır. Bu kitabeler Moğolistan’ın kuzeydoğusunda, eski Orhun Nehri yatağına dikilmiş oldukları için bu ismi almışlardır. Kitabeler ilk kez 1893 yılında okunmuştur. Kitabelerde Göktürk İmparatorluğu’nun kuruluşu, gelişmesi, yıkılışı ve yeniden kuruluşu anlatılmaktadır. Kitabelerde ayrıca Türk kültürü, inancı, töresi, siyaseti ve savaş sanatı hakkında da bilgiler verilmektedir.

Genel olarak:

• Bilge Kağan, Kül Tigin ve Tonyukuk adına yazılmıştır.

• Kitabeleri yazan kişi Yolluğ Tigin’dir.
• Bugün Moğolistan sınırları içindedir.
• Türklerin bilinen ilk yazılı eseridir.
• Kutluk Devleti tarihine ışık tutar.
• Söylev türündedir.
• Türk dilinin gelişmişlik düzeyine ilişkin etraflı bilgiler edinilebilir.
• Oldukça gelişmiş ve işlenmiş bir dil kullanılmıştır.
• Türk tarihini, toplumun yaşam biçimini, dünyaya bakış tarzını ortaya koyar.
• Orhun (Göktürk) Kitabelerinin Konusu:
• Türk devlet anlayışı
• Vatan millet sevgisi
• Devlet adamlarının halka karşı sorumluluk­ları
• Halkın devlete karşı görev ve sorumlulukları
• Çinlilerin Türk devletlerini yıkmak için uyguladığı politikalar
• Geçmişteki olaylardan ders çıkarma ve geleceğe yönelik öğütler
• Bağımsızlık anlayışı ve bağımsızlığın önemi
• Türk Töresi, Türk dini, toplumsal hayat