Question

Kurultay ile ülkemizin yönetim biçimi arasında nasıl benzerlikler kurulabilir?

Answer 1

Kurultay, bir konuyu görüşmek üzere çeşitli ülkelerden gelen delegelerin katıldığı uluslararası toplantı veya bir kurumun temel işlerinin görüşüldüğü genel toplantı anlamına gelir. Kurultay sözcüğü Moğolca kökenlidir ve danışma meclisi anlamına gelir.

Türklerde kurultay, eski Türk devletlerinde ileri gelenlerin katılımıyla gerçekleştirilen, temel sorunları görüşerek karara bağlamak amacıyla yapılan toplantıdır. Kurultay üyelerine toygun denir. 

Kurultayın toplanma nedenleri şunlardır:

• Siyasi konuların görüşülmesi ve karara bağlanması
• Kağanın seçilmesi veya azledilmesi
• Savaş ve barış ilanı
• Töre kurallarının belirlenmesi veya değiştirilmesi
• Vergi ve haraç miktarlarının belirlenmesi
• Elçilerin kabulü veya gönderilmesi
• Devlet görevlilerinin atanması veya görevden alınması

Kurultay ile ülkemizin yönetim biçimi arasında nasıl benzerlikler kurulabilir sorusuna cevap vermek için, ülkemizin yönetim biçiminin ne olduğunu da bilmek gerekir. Ülkemiz, anayasal bir hukuk devletidir ve yönetim biçimi cumhuriyettir. Cumhuriyet, halkın egemenliği anlamına gelir ve halkın seçtiği temsilciler aracılığıyla yönetilir.

Kurultay ile cumhuriyet arasında kurulabilecek benzerlikler şunlardır:

• Her ikisi de halkın iradesini yansıtan bir yönetim biçimidir. Kurultayda ileri gelenler halk adına karar verirken, cumhuriyette milletvekilleri halk adına karar verir.
• Her ikisi de demokratik bir yönetim biçimidir. Kurultayda herkes fikrini özgürce söyleyebilir ve oy kullanabilirken, cumhuriyette de herkes fikrini özgürce söyleyebilir ve oy kullanabilir.
• Her ikisi de yasama, yürütme ve yargı erklerini içerir. Kurultayda töre kuralları belirlenir (yasama), kağan ve devlet görevlileri atanır (yürütme) ve yargılama yapılır (yargı)ken, cumhuriyette de kanunlar belirlenir (yasama), cumhurbaşkanı ve hükümet atanır (yürütme) ve yargılama yapılır (yargı).

Sonuç olarak, kurultay ile cumhuriyet arasında bazı benzerlikler kurulabilir. Ancak bu benzerlikler tam olarak aynılık anlamına gelmez. Kurultay ile cumhuriyet arasında farklılıklar da vardır. Örneğin:

• Kurultayda kağan sınırsız bir güce sahiptir ve Gök Tanrı’nın yarlığı ile yönetirken, cumhuriyette cumhurbaşkanı yetkileri sınırlıdır.