Question

Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk siyasi partilerinin adları nelerdir? Yanıtınızı “iktidar” ve “muhalefet partileri” olarak ayırarak yazınız.

Answer 1

Türkiye Cumhuriyetinin ilk siyasi partisi, 9 Eylül 1923’te Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan Cumhuriyet Halk Fırkası’dır. Bu parti, cumhuriyetin ilanından sonra da iktidarda kalmış ve cumhuriyetin temel ilkelerini hayata geçirmiştir. Partinin adı, 1924’te Cumhuriyet Halk Fırkası, 1935’te ise Cumhuriyet Halk Partisi olarak değiştirilmiştir.

Türkiye Cumhuriyetinin ilk muhalefet partisi ise, 17 Kasım 1924’te Kâzım Karabekir’in öncülüğünde kurulan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’dır. Bu parti, cumhuriyetin ilanına ve hilafetin kaldırılmasına karşı çıkan bir kesimi temsil etmiştir. Ancak, Şeyh Sait İsyanıyla bağlantısı olduğu gerekçesiyle 5 Haziran 1925’te kapatılmıştır.

Türkiye Cumhuriyetinin ikinci muhalefet partisi ise, 12 Ağustos 1930’da Fethi Okyar tarafından kurulan Serbest Cumhuriyet Fırkası’dır. Bu parti, ekonomik kriz sırasında hükumetin politikalarına alternatif oluşturmak ve demokrasiyi geliştirmek amacıyla kurulmuştur. Ancak, partiye cumhuriyet karşıtlarının sızması ve halkın tepkisi üzerine, Fethi Okyar partiyi 18 Aralık 1930’da kendisi feshetmiştir.