Question

10. Sınıf Felsefe Ders Kitabı Sayfa 150, 151, 152 Cevapları - Bilim ve Kültür Yayınları

Answer 1

A. Aşağıdaki ifadeleri, verilen kavramlarla doğru bir şekilde eşleştiriniz. 

a) Felsefi okuma, b) Soru sorma, c) Tutarlılık, d) Eleştirel analiz, e) Felsefi yazma 

(b) 1. Felsefe yaparken ve felsefi deneme yazarken kullanılan temel zihinsel araç. 

(a) 2. İfade edileni anlama çabası üzerine kurulu olan felsefi eylem. 

© 3. Felsefi bir deneme ya da görüşün doğruluğu için belirleyici kavram.

B. Aşağıda verilen cümlelerdeki yargılar doğru ise başına “D”, yanlış ise “Y” yazınız. 

(Y) 1. Felsefi metnin değerlendirilmesi herkesin kabul ettiği tek bir yöntemle yapılabilir.” 

(D) 2. Güvenilir olan verilere ve argümanlara dayalı kurulan metinler doğru sonuç verir. 

(D) 3. Felsefi bir deneme, felsefe tarihinden görüşler ve kavramlar kullanılarak yazılır.

C. Aşağıdaki soruları cevaplandırınız.

1. Felsefi metin, felsefi bir problem, soru veya konu üzerine düşünen, tartışan, savunan veya eleştiren bir yazıdır. Felsefi metin, felsefe tarihindeki görüşlerden, kavramlardan, argümanlardan yararlanarak, kendi bakış açısını ortaya koyan, tutarlı, mantıklı ve ikna edici bir şekilde yazılmıştır. Felsefi metin, okuyucuyu da düşünmeye, sorgulamaya, eleştirmeye davet eden bir metindir. Felsefi metin, felsefi okuma ve yazma becerilerini geliştirmek için önemli bir kaynaktır.

Seçtiğim felsefi metin, Descartes’ın Meditasyonlar adlı eserinin birinci bölümüdür. Bu metinde Descartes, bilginin temellerini sorgulamakta, şüpheci bir yöntem izlemektedir. Descartes, daha önce bildiğini sandığı her şeyi şüpheye tabi tutmakta, duyuların, akıl yürütmenin, matematiğin, Tanrı’nın varlığının bile güvenilir olup olmadığını sormaktadır. Descartes, bu şekilde kesin ve şüphe edilemez bir bilgiye ulaşmayı amaçlamaktadır. Descartes, metninde felsefi kavramlar, argümanlar, örnekler, karşıt görüşler kullanarak, kendi düşüncelerini açıklamaktadır. Descartes, metninin sonunda, şüphe edilemeyecek bir gerçek bulduğunu, bu gerçeğin de “düşündüğüm zaman var olduğum” olduğunu söylemektedir.

2. Felsefi metin ile edebi metin arasındaki farkı anlatan felsefi bir deneme yazınız.

Felsefi metin ile edebi metin arasındaki fark, yazılanların amacı, içeriği, yöntemi ve biçimi açısından ortaya çıkar. Felsefi metnin amacı, felsefi bir problem, soru veya konu üzerine düşünmek, tartışmak, savunmak veya eleştirmektir. Edebi metnin amacı ise, insanın duygu, düşünce, hayal ve deneyimlerini sanatsal bir dille ifade etmek, okuyucuda estetik bir zevk uyandırmaktır. Felsefi metnin içeriği, felsefe tarihindeki görüşlerden, kavramlardan, argümanlardan yararlanarak, kendi bakış açısını ortaya koyan, tutarlı, mantıklı ve ikna edici bir şekilde yazılmıştır. Edebi metnin içeriği ise, yazarın hayal gücü, yaratıcılığı, duyarlılığı, üslubu, anlatım tekniği ile şekillenen, gerçeklikle ilişkisi değişken olan, öznel bir anlam taşıyan bir yazıdır. Felsefi metnin yöntemi, şüpheci, eleştirel, analitik, sentetik, diyalektik gibi felsefi yöntemlerdir. Edebi metnin yöntemi ise, öyküleme, betimleme, anlatma, şiirleme, oyunlaştırma gibi edebi yöntemlerdir. Felsefi metnin biçimi, deneme, makale, inceleme, yorum, eleştiri, diyalog, mektup, söyleşi gibi akademik veya bilimsel yazı biçimleridir. Edebi metnin biçimi ise, roman, hikaye, şiir, tiyatro, masal, fabl, deneme, mektup, günlük gibi edebi yazı biçimleridir.

3. Felsefi deneme, felsefi bir problem, soru veya konu üzerine düşünen, tartışan, savunan veya eleştirmen bir yazıdır. Felsefi deneme, felsefe tarihindeki görüşlerden, kavramlardan, argümanlardan yararlanarak, kendi bakış açısını ortaya koyan, tutarlı, mantıklı ve ikna edici bir şekilde yazılmıştır. Felsefi deneme, okuyucuyu da düşünmeye, sorgulamaya, eleştirmeye davet eden bir yazıdır. Felsefi deneme, felsefi okuma ve yazma becerilerini geliştirmek için önemli bir kaynaktır.

Felsefi deneme yazmak için aşağıdaki basamaklar izlenebilir:

• Yazmanıza neden olan, itiraz ettiğiniz sorunları belirleyin. Bu sorunlar, felsefi bir problem, soru veya konu olabilir. Bu sorunları net ve açık bir şekilde ifade edin.
• Yazarken kullanacağınız kavramları seçin. Bu kavramlar, felsefe tarihindeki görüşlerden, kavramlardan, argümanlardan oluşabilir. Bu kavramları tanımlayın, açıklayın, örnekler verin, karşıt görüşleri gösterin.
• İtiraz ettiğiniz sorunlara karşı argümanlarınızı açıklayın. Bu argümanlar, kendi bakış açınızı, görüşünüzü, tezinizi destekleyen, kanıtlayan, savunan ifadelerdir. Bu argümanları mantıklı, tutarlı ve ikna edici bir şekilde sunun.
• Yazarken belli bir yöntemi kullanın. Bu yöntem, felsefi yöntemlerden biri olabilir. Örneğin, şüpheci, eleştirel, analitik, sentetik, diyalektik gibi. Bu yöntem, yazınızın akışını, yapısını, bölümlerini belirler.
• Yazınızı sonlandırın. Bu sonlandırma, yazınızın özeti, sonucu, değerlendirmesi, önerisi olabilir. Yazınızın amacına, içeriğine, yöntemine uygun bir şekilde yazınızı bitirin.

Ç. Aşağıda verilen cümlelerdeki boşluk bırakılan yerlere doğru ifadeleri yazınız. 

argümanların, kavramlar, ana konu, metin

1. Felsefi bir metin incelenirken öncelikle ana konu ne olduğu bulunur.
2. Felsefi bir metinde ikinci adımda hangi kavramlar kullanıldıkları ve bunların içerikleri belirlenir.
3. Felsefi okuma öncelikle ifade edileni anlama çabası üzerine kuruludur.

D. Aşağıdaki soruların doğru cevabını işaretleyiniz.

1. Aşağıdakilerden hangisi, metnin analizi ve değerlendirilmesinde kullanılabilecek sorulardan biri değildir? A) Metinde hangi felsefi kavramlar geçmektedir? B) Metinde geçen kavramlar ne sıklıkta kullanılmaktadır? (Doğru cevap) C) Felsefi probleme veya problemlere filozofun bakış açısı nasıldır? D) Metinde hangi felsefi problem veya problemler ele alınmaktadır? E) Felsefi kavramlar ve görüşler güncel sorunların çözümünü nasıl sağlar?
2. Aşağıdakilerden hangisi felsefi deneme yazarken kullanılabilecek bir basamak değildir? A) Yazarken belli bir yöntemi kullanın. B) Yazarken kullanacağınız kavramları seçin. C) İtiraz ettiğiniz sorunlara karşı argümanlarınızı açıklayın. D) Yazmanıza neden olan, itiraz ettiğiniz sorunları belirleyin. E) Yazarken özgün olabilmek için felsefe tarihindeki görüşlere bakmayın. (Doğru cevap)
3. Hamann’a göre akıl, kendi içine kapalı, soyut bir şey değildir. Akıl, anlama süreçlerinin bütününden oluşan bir şeydir, ama anlama dediğimiz şey de ancak dille gerçekleşebilir. Onun için diyor Hamann, dil olmasaydı akıl da olmazdı. Dil, aklın organı, aynı zamanda kriterium’dur (ölçüt). Aklın yalnız organı değil, çünkü o zaman akıl kendi başına olur, dil de ikinci derece kalırdı. Aynı zamanda ölçütüdür, yani düşüncelerimiz sürekli olarak dil içinde geçer, dille berraklaşır, dille gerçekleşir. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Düşüncenin olabilmesi için dilin varlığı gereklidir. (Doğru cevap) B) İnsanı insan yapan, dili değil aklını kullanabilmesidir. C) İlk önce düşünme gerçekleşir, sonra düşünülen dille ifade edilir. D) Dil, akıllı varlıkların ortak anlam dünyası oluşturduğunu gösterir. E) Dil; düşüncelerin, duyguların bildirimi ve uzlaşımın sağlanması aracıdır.

4. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Bu parçada sanatçının, sanat eserinin oluşum sürecini ve alımlayıcıların onu nasıl anlayabileceğini sorguladığı görülmektedir. Sanatçı, sanat eserinin kendisinin uzun bir emeğinin, sezgilerinin, düşlerinin ve düşüncelerinin ürünü olduğunu belirtmektedir. Bu nedenle, sanat eserlerinde sanatçının ne demek istediğinin her zaman anlaşılamayabileceği yargısına ulaşılabilir. Bu yargı, C seçeneğinde verilmiştir.

5. Bu parçadan hareketle insan hakkında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?

Bu parçada ormandaki ağaçların birbirleriyle rekabet ederek yukarı doğru büyüdüğü ve böylece daha güzel ve düzgün oldukları anlatılmaktadır. Bu durum, insanlar için de toplumsal yaşamın önemini vurgulamaktadır. Toplumsal yaşamda insanlar, birbirleriyle etkileşim içinde olur, birlikte çalışır, yarışır ve gelişirler. Bu nedenle, toplumsallıkla bireylerin yetilerinin ortaya çıkarıldığı ve geliştirildiği yargısına ulaşılabilir. Bu yargı, C seçeneğinde verilmiştir.