Question

Lizozom organeli hakkında bilgi veriniz?

Answer 1

Lizozom organeli, hücre içi ve hücre dışında sindirimin etkin şekilde gerçekleşmesine olanak veren bir hücre organellerinden biridir. Lizozom organeli, asidik bir yapıda olan ve ökaryot canlı hücrelerinde bulunan, etrafı zarla çevrili organellerdir. Lizozom organeli, Golgi aygıtına bağlı olarak oluşur ve sindirim enzimleri içerir. Lizozom organeli, alyuvarlar hariç tüm memeli hücrelerinde bulunur. Bitki ve mantar türlerinde lizozomun işlevleri litik kofullar tarafından görülür.

Lizozom organelinin görevleri şunlardır:

• Hücre içinde yaşlanmış, yıpranmış ya da işlevini yitirmiş organelleri sindirir.
• Hücre dışından alınan yabancı maddeleri (bakteri, virüs, toz tanecikleri vb.) sindirir.
• Hücrenin kendi kendini sindirmesine (otoliz) veya dokuyu sindirmesine (histoliz) neden olur.
• Hücrenin büyümesini ve gelişmesini sağlar.
• Hücrenin savunmasına katkıda bulunur.

Lizozom organelinin yapısı şunlardır:

• Lizozom organeli, tek kat zarla çevrelenmiş, yuvarlak veya oval şekilli, 0,2-0,8 mikron arasında değişen çaplı yapılardır.
• Lizozom organelinin zarı, lipoprotein yapıdadır ve hidrojen iyonlarını sitozolden lizozom lümenine pompalayarak, içerideki pH’nın pH 5’te tutulmasını sağlar.
• Lizozom organelinin içeriği, asit pH’de etkili 10-12 çeşit hidrolitik enzimlerden oluşur. Bunlar arasında asit fosfataz, asit ribonukleaz, asit lipaz, kollagenaz vb. enzimler vardır. Bu enzimler ribozomlarda sentezlenerek ya endoplazmik retikulum aracılığıyla doğrudan doğruya ya da golgi aygıtı aracılığıyla dolaylı olarak paketlenerek sitoplazmaya verilir.