Question

Emeviler Kimdir?

Answer 1

Emeviler, İslam tarihinin ilk hanedan-devleti olarak bilinirler. Dört Halife Dönemi’nden sonra (632-661) Suriye’nin merkezi Şam’da kurulan bu devlet, adını kurucusu Muaviye b. Ebu Süfyan’ın mensup olduğu Beni Ümeyye kabilesinden alır. Emeviler, 750’de Abbasiler tarafından yıkılıncaya kadar varlığını sürdürmüştür.

Emevilerin siyasi tarihi şöyle özetleyebiliriz:

• Emeviler, Hz. Peygamber’in kabilesi olan Hâşimîler’in rakibi olan bir kabile idi. İslam’a karşı direnen Emeviler, Mekke’nin fethinden sonra çoğunlukla müslüman oldular.
• Muaviye b. Ebu Süfyan, Hz. Osman’ın halifeliği döneminde Suriye valisi oldu. Hz. Osman’ın öldürülmesinden sonra halife seçilen Hz. Ali ile çatışmaya girdi. Sıffin Savaşı’nda (657) bir sonuç alınamayınca hakem heyeti kuruldu. Hakem heyetinin kararı Muaviye lehine oldu.
• Muaviye, 661’de kendini halife ilan etti. Böylece Emevi Devleti kurulmuş oldu. Muaviye, halifeliği oğlu Yezid’e vasiyet etti. Bu, İslam tarihinde ilk defa halifeliğin babadan oğula geçmesi anlamına geliyordu.
• Yezid’in halifeliği döneminde (680-683) Kerbela Olayı yaşandı. Hz. Ali’nin oğlu Hz. Hüseyin ve yandaşları Yezid’in ordusu tarafından şehit edildi. Bu olay Şii-Sünni ayrılığının başlangıcı olarak kabul edilir.
• Yezid’in ölümünden sonra Emevi Devleti iç karışıklıklara sahne oldu. Muaviye ve Yezid’den sonra gelen halifeler Süfyânî kolundandı. Bu dönemde Abdullah b. Zübeyr ve Muktedir gibi isyancılarla mücadele edildi.
• 744’te Süfyânî kolunun son halifesi Mervan b. Muhammed öldü. Onun yerine Mervânî kolundan Abdülmelik b. Mervan halife oldu. Abdülmelik b. Mervan, Emevi Devleti’ni yeniden toparladı ve güçlendirdi.
• Abdülmelik b. Mervan’dan sonra gelen halifeler de Mervânî kolundandı. Bu dönemde Emevi Devleti geniş bir coğrafyaya yayıldı. Kuzey Afrika, İspanya, Orta Asya ve Hindistan’a kadar fetihler yapıldı.
• Emevi Devleti’nin son halifesi Mervan b. Muhammed (II. Mervan) idi (744-750). O dönemde Abbasiler adlı bir isyan hareketi başladı. Abbasiler, Hz. Peygamber’in amcası Abbas’ın soyundan geldiklerini iddia ediyorlardı.
• Abbasiler, 750’de Zeb Savaşı’nda Emevileri yenerek devleti yıktılar. Emevi ailesinin çoğu katledildi. Sadece Abdurrahman b. Muaviye kaçarak İspanya’ya gitti.
• Abdurrahman b. Muaviye, 756’da Endülüs Emevi Devleti’ni kurdu. Bu devlet 1031’e kadar varlığını sürdürdü. Endülüs Emevileri, İslam kültür ve medeniyetinin gelişmesine katkıda bulundular.