Question

Mayoz bölünme nasıl gerçekleşir?

Answer 1

Mayoz bölünme, eşeyli üreyen canlılarda eşey hücrelerinin üretilmesini sağlayan bir hücre bölünmesidir. Mayoz bölünme sonucunda, diploit bir hücreden gamet adı verilen haploit hücrelere dönüşüm olur. Bu sayede sperm ve yumurtanın bir araya gelmesiyle her neslin kromozom sayısı sabit tutulur. Mayoz bölünme, genetik çeşitliliği sağlar. Mayoz bölünme, iki evreden oluşur: Mayoz-1 ve Mayoz-2. Her iki evrede de profaz, metafaz, anafaz ve telofaz aşamaları görülür. 

Aşağıdaki tabloda mayoz bölünmenin evreleri ve özellikleri özetlenmiştir.

Evre	Özellik
İnterfaz	Hücre bölünmeye hazırlanır. Hücrenin hacmi büyür; organeller, DNA ve sentrozom kopyalanır.
Profaz-1	DNA iplikleri kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluşturur. Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur. Kromozomlar ikili çiftler halinde eşleşir. Bu çiftlere homolog kromozomlar denir. Homolog kromozomların kardeş olmayan kromatitleri arasında gen alışverişi olur. Buna krosover ya da krossing over denir. Krossing over sonrasında gen değişimine uğrayan homolog kromozomlara iğ iplikleri bağlanır.
Metafaz-1	İğ ipliklerine bağlı homolog kromozomlar hücrenin ortasına dizilir. Bu dizilim rastgele olur. Bu sayede mayoz bölünmenin ikinci genetik çeşitliliği bu evrede gerçekleşir.
Anafaz-1	Kardeş olmayan kromatitler birbirinden ayrılarak zıt kutuplara doğru çekilir. Burada kromozom sayısı yarıya iner.
Telofaz-1	Kutuplara gelen kardeş kromatitler tekrar kromatin iplik haline gelmez. Çekirdek zarı ve çekirdekçik yeniden oluşur. Sitoplazma bölünerek iki haploit hücre meydana gelir.
Profaz-2	Kromatin iplikler tekrar kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluşturur. Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur. İğ iplikleri oluşur.
Metafaz-2	Kromozomlar hücrenin ortasına dizilir. İğ iplikleri kardeş kromatitlerin sentromerlerine bağlanır.
Anafaz-2	Kardeş kromatitler birbirinden ayrılarak kutuplara doğru hareket eder.
Telofaz-2	Kutuplara gelen kromatitler tekrar kromatin iplik haline gelir. Çekirdek zarı ve çekirdekçik yeniden oluşur. Sitoplazma bölünerek dört haploit hücre meydana gelir.