Question

Yazılı kurallara ve yazılı olmayan kurallara uyulmaması durumunda uygulanan yaptırımları karşılaştırınız.

Answer 1

Yazılı kurallar, devletin veya toplumun belirlediği ve yasal olarak bağlayıcı olan kurallardır. Yazılı kurallara uymayanlar, kanunlara aykırı davranmış olurlar ve bunun sonucunda yasal yaptırımlarla karşılaşırlar. Yasal yaptırımlar, devletin koyduğu cezalardır ve genellikle para cezası, hapis cezası, kamu hizmeti, el koyma, yasaklama gibi şekillerde uygulanır. Yasal yaptırımların amacı, kurallara uymayanları cezalandırmak, caydırmak, ıslah etmek ve toplumun adalet duygusunu tatmin etmektir.

Yazılı olmayan kurallar ise, toplumun gelenek, görenek, ahlak ve töre gibi değerleriyle oluşturduğu ve yazılı bir metin haline getirmediği kurallardır. Yazılı olmayan kurallara uymayanlar, toplumun ahlaki değerlerine aykırı davranmış olurlar ve bunun sonucunda toplumsal yaptırımlarla karşılaşırlar. Toplumsal yaptırımlar, toplumun koyduğu cezalardır ve genellikle ayıplama, kınama, dışlama, küçümseme, alay etme gibi şekillerde uygulanır. Toplumsal yaptırımların amacı, kurallara uymayanları uyarmak, eğitmek, örnek göstermek ve toplumun saygınlığını korumaktır.

Yazılı kurallara ve yazılı olmayan kurallara uyulmaması durumunda uygulanan yaptırımları karşılaştırdığımızda şu farklılıkları görebiliriz:

• Yazılı kurallara uyulmamasının yaptırımı resmi ve somut iken yazılı olmayan kurallara uyulmamasının yaptırımı gayri resmi ve soyuttur.
• Yazılı kurallara uyulmamasının yaptırımını devlet belirler ve uygular iken yazılı olmayan kurallara uyulmamasının yaptırımını toplum belirler ve uygular.
• Yazılı kurallara uyulmamasının yaptırımı kanuni bir zorunluluk iken yazılı olmayan kurallara uyulmamasının yaptırımı ahlaki bir beklentidir.
• Yazılı kurallara uyulmamasının yaptırımı genellikle maddi veya bedensel bir kayba neden olurken yazılı olmayan kurallara uyulmamasının yaptırımı genellikle manevi veya psikolojik bir kayba neden olur.