Question

Yüksek organizasyonlu canlılarda yaygın olarak eşeyli üremenin görülmesi nasıl açıklanır? Eşeyli üremenin eşeysiz üremeye göre üstün yönleri nelerdir?

Answer 1

Eşeyli üremenin, yüksek organizasyonlu canlılarda yaygın olarak görülmesinin birçok olası açıklaması vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:

• Eşeyli üreme, genetik çeşitliliği artırarak canlıların evrimleşmesine ve uyum sağlamasına yardımcı olur. Genetik çeşitlilik, farklı ortamlara ve koşullara uyum sağlayabilme, hastalıklara ve zararlılara karşı direnç gösterebilme, yararlı mutasyonların birleştirilmesi veya zararlı mutasyonların ortadan kaldırılması gibi avantajlar sağlar.
• Eşeyli üreme, moleküler düzeyde iki önemli avantaj sunar. Birincisi, mayoz bölünme sırasında homolog kromozomların parça değişimi yapmasıyla DNA onarımının teşvik edilmesi, ikincisi ise genetik tamamlama veya melez gücü olarak da bilinen heterosis etkisidir. DNA onarımı, hücrelerin hasar görmesini veya ölmesini önlerken, heterosis, farklı genotiplerin birleşmesiyle oluşan bireylerin daha sağlıklı ve verimli olmasını sağlar.
• Eşeyli üreme, aynı soy dalı üzerindeki rekabeti azaltarak canlıların yaşam şansını artırır. Eşeyli üremeyle oluşan bireyler, ebeveynlerinden farklı genetik yapıya sahip oldukları için, aynı kaynaklar için mücadele etmek zorunda kalmazlar. Ayrıca, eşeyli üremeyle oluşan bireyler, değişen çevre şartlarına karşı daha hızlı tepki verebilir ve yayılabilirler.

Eşeysiz üremeye göre eşeyli üremenin üstün yönleri bunlardır. Eşeysiz üreme ise daha basit ve enerji tasarruflu bir yöntemdir, ancak genetik çeşitlilik sağlamaz ve evrimsel uyum gücünü azaltır. Bu nedenle, eşeysiz üreme daha çok basit organizasyonlu canlılarda veya istikrarlı ortamlarda görülür.